________________
५२८
भगवतीसूत्रे
-
केवच्चिरं होइ ? ' हे भदन्त ! अशब्दपरिणतस्य खलु पुद्गलस्य अन्तरम्-अन्तरकालः कालतः कियच्चिरं कियत्कालं भवति ? भगवानाह-' गोयमा ! जहण्णेणं एग समयं, उक्कोसेणं आवलियाए असंखज्जइभागं ' हे गौतम ? अशब्दपरिणतस्य खलु पुद्गलस्य अन्तरं जघन्येन एकं समयम् , उत्कर्षेण आवलिकायाः असंख्येय भागं भवति ॥ मू० ५॥
पुद्गलद्रव्यस्याल्पबहुत्वप्रस्तावः । मूलम् - एयस्स णं भंते ! दवट्ठाणाउयस्स, खेत्तट्ठाणाउयस्स ओगाहणहाणाउयस्त, भावट्ठाणाउयस्स कयरे कयरेहिंतो जाव-विसेसाहिए ? गोयमा ! सव्वत्थोवे खेत्तहाणाउए,
ओगाहणट्ठाणाउए असंखेजगुणे, दव्वट्ठाणाउए असंखेज्जगुणे, भावहाणाउए असंखेज्जगुणे-(गाहा) खेत्तोगाहणव्वे,भावट्राणा उयंच अप्पबहुं । खेत्ते सव्वत्थोवे, सेसा ठाणा असंखेज्जा ॥सू०६॥
छाया--एतस्य खलु भदन्त ! द्रव्यस्थानायुष्कस्य, क्षेत्रस्थानायुष्कस्य, अवगाहनास्थानायुष्कस्य, भावस्थानायुष्कस्य, कतरत् कतरेभ्यो यावत्-विशेषाधिकम्? ब्दरूप से परिणत हुए पुद्गल स्कन्ध का अंतरकाल कितना है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-( गोयमा) हे गौतम ! ( जहण्णेणं एगं समयं उक्कोसेणं आवलियाए असंखेज्जइभागं ) अशब्दरूप से परिणत पुद्गल स्कन्ध का अन्तर काल जघन्य से तो एक समय का है और उत्कृष्ट से आवलिका के असंख्यातवें भोग प्रमाण है ॥ सू० ५ ॥
प्रश्न-( असद्दपरिणयस्त्र ण भंते ! पोग्गलस्स अतर कालओ केवञ्चिर होइ ? ) 3 महन्त ! AA५४ ३५ परिणमेसा पुस २४न्धन भत२४॥ કેટલું હોય છે?
___ उत्तर-(गोयमा ! जहण्णेण एग समय', उक्कोसेण आवलियाए असखेज्जइ भागं ) गौतम ! २५२०४३परिणमेसा ५६२४न्धन भत२४१४॥ ઓછામાં ઓછો એક સમયને અને વધારેમાં વધારે આવલિકાના અસંખ્યા તમાં ભાગ પ્રમાણ હોય છે. તે સૂ. ૫
श्री.भगवती.सत्र:४