________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०५ उ०४ सू०१५ केवलीहस्तादिन्यासनिरूपणम् ३२१
टीका - केवलिनः प्रस्तावात् पुनस्तविशेषवक्तव्यतामाह 'केवली गं भंते ! ' इत्यादि । 'केवली णं भंते ! अस्सिं समयंसि जेसु आगासपएसेसु' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! केवली अस्मिन् वर्तमाने समये येषु आकाशमदेशेषु 'हत्थं वा, पायं वा, बाहुं वा, ऊरुं वा ओगाहित्ताणं चिट्ठइ' हस्तं वा, पादं वा, बाहुं वा, ऊरूं-जङ्घ वा, अवगाहय अवगाहनं कृत्वा तिष्ठति 'पभूणं केवली सेयकालंसि वि' प्रभुः समर्थः खलु स एव के वली एष्यत्कालेऽपि भविष्यत्कालेऽपि 'तेसु चेव आगासपएसेसु हत्थं वा, जाव-ओगाहित्ताणं चिहित्तए ? तेष्वेव उपयुक्तेष्वेव आकाशप्रदेशेषु हस्तं वा, यावत्-अवगाहय स्वशक्तथा अवष्टभ्य खल स्थातु? केवली वर्तमानसमये येष्वेवाकाशप्रदेशेषु हस्तादिकमवगाहय तिष्ठति, तेष्वेवाकाशपदेशेषु भविष्यत्कालेऽपि हस्तादिकमवगाहय स्थातुं समर्थः किम् ? ___टीकार्थ-केवली का प्रकरण चल रहा है-इस कारण सूत्रकार इस सूत्र द्वारा उन्हीं के विषय में विशेष वक्तव्यता का प्रतिपादन कर रहे हैं-इसमें गौतम ने उनसे ऐसा पूछा है-(केवली णं भंते!) हे भदन्त ! केवलज्ञानी (अस्सि समयंसि ) इस समय में अर्थात्-वर्तमान काल में (जेसु आगासपएसेसु ) जिन आकाश प्रदेशों में (हत्यं वा पायं वा, बाहुं वा, ऊरं वा ओगाहित्ता) हाथ पैर, बाहु एवं जंघा को अवगाहित करके (णं चिट्ठइ) ठहरते हैं, (केवली ) वे ही केवलज्ञानी (सेयकालंसि वि ) आनेवाले समय में-भविष्यकाल में भी (हत्थं वा जाव ओगाहित्ता) हाथ को यावत् अवगाहित करके (तेसु चेव आगासपएसेसु) उन्हीं आकाश प्रदेशों में (चिट्टित्तए पभू णं) क्या ठहरने
ટીકાર્થ-કેવળીનું પ્રકરણ ચાલી રહ્યું છે. તેથી સૂત્રકાર આ સૂત્ર દ્વારા કેવળીના વિષયમાં વિશેષ વક્તવ્યતાનું પ્રતિપાદન કરે છે.
गौतम स्वाभान प्रश्न-फेवली ण भंते !) महन्त ! पणशानी ( अस्सि समयसि ) वर्तमानणे ( जेसु आगासपरसेसु) २ मा प्रदेशमा (हत्य वा, पाय वा, बाहु वः, ऊरूं वा ओगाहित्ता ) &ाथ, ५, मुग, धु५४ मने onधने 44डित शने (ण चिदुइ ) २७ छ, (केवली) मे सज्ञानी ( सेयक लंसि वि) भविष्य मा ५१ ( हत्थ वा जाव ओगाहित्ता) साथ, ५॥ माहिन माहितरीन (तेसु चेव आगासपएसेसु) मे०४ मा प्रदेशमा (चिद्वित्तए पभू ण ? ) २पाने समर्थ डाय छे ५i ?
मडी (जाव ) (यावत) ५:थी (पाय वा, बाबा , ऊर वा) ॥ સૂત્રપાઠને ગ્રહણ કરવાને છે.
भ ४१
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૪