________________
भगवतीस्त्रे टीका-लेश्याधिकारात् तविशेषपरिणामादीन् प्रतिपादयितुमाह 'से शृणं भंते !' इत्यादि । गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! तद् नूनं संभवति एतत् 'कण्हलेस्सा' कृष्णलेश्या, 'नीललेस्सं नीललेश्याम् 'पप्प' प्राप्य 'तारूवत्ताए' तदपतया नीललेश्यास्वरूपेण तदेव स्फुटयति- तावण्णत्ताए' तद्वर्णतया तस्याःनीललेश्याया वर्ण इव वर्णो यस्याः सा तद्वणा तस्या भावस्तत्ता तया तवर्णतया परिणमति ? एवं तद्रसतया, तद्गन्धतया, इत्यादि गौतमस्य प्रश्नाशयः स्वयमूहनीयः गइपरिणामपएसोगाहवग्गणाहाणमप्पबहु) परिणाम, वर्ण, रस, गंध, शुद्ध, अप्रशस्त, संक्लिष्ट, उष्ण, गति, परिणाम, प्रदेश, अवगाहना, वर्गणा, स्थान और अल्पबहुत्व इस गाथा तक ग्रहण करना चाहिये। (सेवं भंते ! सेवं भंते !) हे भदन्त! जैसा, आप देवानुप्रियने कहा है वह ऐसा ही है भदन्त ! वह ऐसा ही है इस प्रकार कहकर गौतम अपने स्थान पर विराजमान हो गये ।
टीकाथ-इस सूत्रद्वारा सूत्रकारने लेश्याका अधिकार होनेके कारण लेश्याके विशेष परिणाम आदिकोंका प्रतिपादन किया है । गौतमने प्रभुसे पूछा है कि हे भदन्त ! क्या यह बात संभव सकती है कि 'कण्हलेस्सा' कृष्णलेश्या' 'नीललेस्सं"नीललेश्याको प्राप्तकरके 'तारूवत्ताए' नीललेश्याके स्वरूपमें बदलकर 'तावण्णत्ताए' नीललेश्याके वर्ण जैसे वर्णवाली हो जाती है ? उसके रस जैसे रसवाली हो जाती है ? संकिलिठु-हा-गइ, परिणाम-पएसोगाह-वग्गण्णाद्वाणमप्प बहुं) भने । ગાથા પર્યન્તનું તે ઉદેશકનું કથન ગ્રહણ કરવું જોઈએ- પરિણામ, વર્ણ, રસ, ગંધ, शुद्ध, प्रशस्त, सतिष्ट, Sey, गति, परिणाम, प्रदेश, भगाना, वर्ग, स्थान, भने महत्व.' (सेवं भंते ! सेवं भंते!) 3 महन्त ! आपनी वात सथा સત્ય છે, હે ભદન્ત ! આપની વાત યથાર્થ છે, આ પ્રમાણે કહીને ગૌતમ સ્વામી તેમને સ્થાને બેસી ગયા.
ટીકાથ– આ સૂત્રમાં સૂત્રકારે લેશ્યાના પરિણામ આદિનું પ્રતિપાદન કર્યું છે. ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને પૂછે છે કે “શું એવી વાત સંભવી શકે છે કે 'कण्णलेस्सा' वेश्या 'नीललेस्सं पप्प' नास्याना या पाभीन 'तारूवत्ताए' नामवेश्याना २१३५मा स न'तावण्णत्ताप' नाश्याना જેવાં જ વર્ણની બની જાય છે અને તેના જેવા જ વાસ કે ગંધવાળી બની જાય છે?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩
