________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.३ उ.१० सू.१ देवानां सभास्वरूपनिरूपणम् ८८५ देव्यश्च क्रमशः तिसृषु सभासु सार्धत्रिशतसंख्यकाः, त्रिशतसंख्यकाः, सार्धद्विशतसंख्यकाः सभासदो भवन्ति, तद्देवानामायुश्च क्रमशः सार्धद्वयानि पल्योपमानि; द्वे पल्योपमे, सार्धेक पल्योपमञ्च, देवीनान्तु क्रमशः सार्धेक पल्योपमम् , एक पल्योपमम्, अर्धपल्योपमञ्च; एवं बलेरपि देवानां बोध्यम्, नवरम् तथैवान्येषामपि बोध्यमित्याशयेनाह-'एवं जहाणुपुवीए जाव अच्चुओ कप्पो' एवम् उक्तप्रकारेण यथानुपूर्त्या यथाक्रमेण यावत्-अच्युतः कल्पोऽवसेयः तथा च यावत्करणात् तदतिरिक्तभवनपतीन्द्र-वानव्यन्तर-ज्योतिषिकेन्द्र-सौधर्माद्यच्युसभामें तीनसौ पचास ३५० हैं, द्वितीय सभामें तीनसौ ३०० और तृतीय सभामें अढाईसौ २५० देवियां हैं। प्रथम सभाके देवोंकी आयु अढी २॥ पल्योपमकी है, द्वितीय सभाके देवोंकी आयु दो पल्योपमको और तीसरी सभाके देवोंकी आयु १॥ डेढ पल्योपमकी है । इसी तरहसे आभ्यन्तर सभाकी देवीयोंकी आयु डेढ़ १॥ पल्योपमकी, मध्यमा सभाकी देवियोंकी आयु एक पल्योपमकी और बाह्यासभाकी देवियोंकी आयु आधे पल्योपमकी है। इसी तरहसे बलिके भी देवोंके संबंधमें जानना चाहिये । परन्तु जो विशेषता है वह इस प्रकारसे है-कि सभासद देवोंकी जो संख्या ऊपर प्रकट की गई है उसमें से चार चार हजार देव कम करते जाना चाहिये और ऊपरमें प्रकटकी गई देवियोंकी संख्यामें और देवियोंकी संख्या और अधिक करते जाना चाहिये । आयुका प्रणाण पूर्वोक्तरूपसे हो जानना चाहिये । विशेष यह कि पल्योपमसे अधिक समझना, इस तरह अच्यूत कल्पतक प्रत्येक इन्द्रकी तीन तीनसभाएं जाननी चाहिये।
દેવીઓ, બીજીમાં ૩૦૦ દેવીઓ અને ત્રીજમાં રપ૦ દેવીઓ હોય છે. પ્રથમ સભાના દેવોનું આયુ રા પાપમનું છે, બીજી સભાના દેવોનું આયુ બે પલ્યોપમનું, અને ત્રીજી સભાના દેવોનું આયુ દેઢ (૧) પોપમનું હોય છે. આભ્યન્તર સભાની દેવીઓનું આયુ એક પલ્યોપમનું અને બાહ્યસભાની દેવીઓનું આયુ = (અર્ધા) પલ્યોપમનું સમજવું. બલિના દેવના વિષયમાં પણ ઉપર મુજબ સમજવું. પરંતુ તેમાં નીચે પ્રમાણે વિશેષતા સમજવી સભાસદ દેવોની ઉપર જે સંખ્યા આપી છે તે દરેકમાં ૪, ૪ હજાર દેવો ઓછા સમજવા અને દેવીઓની સંખ્યામાં ૧૦૦-૧૦૦ વધારે કર. આયુનું પ્રમાણ ઉપર મુજબ જ સમજવું. વિશેષતા એ છે કે ઉપર દશાવેલા પલ્યોપમથી અધિક આયુ સમજવું. અચુત ક૫ પર્યન્તના પ્રત્યેક ઈન્દ્રની
श्री. भगवती सूत्र : 3
