________________
पमेयचन्द्रिकाटीकाश.३उ.५ सू.२ अभियोगिकस्याभियौगिकस्य निरूपणम् ७०९ अनगारस्य सकपायचित्ततया अभियोगक्रियाधिकारित्वेन अभियोगात्मकविक्रियाकरणसंभवात्, अमायिनस्तु कषायरहिततया अभियोगक्रियानधिकारित्वेन अभियोगकरणासम्भवात् । पुनौतमः पृच्छति-'माईणं भंते !' इत्यादि । हे भदन्त ! मायी खलु अनगारः 'तस्स ठाणस्स' तस्य स्थानस्य अश्वाधनु प्रवेशार्थ व्यापारात्मकाभियोगकरणस्य 'अनालोइयपडिकंते' अनालोचितपतिक्रान्तः पश्चात्तापाद्यालोचनप्रतिक्रमणकरणमन्तरैव यदि 'कालं करेइ ' कालं करोति तदा 'कहिं उववज्जइ ?' कुत्र उपपद्यते?' भगवानाह 'गायमा!' हे गौतम रहित भावितात्मा अनगार विकुर्वणा नहीं करता है। अर्थात् जो कषायसहित भावितात्मा है वही आभियोगिक क्रिया करता है अमायी भावितात्मा अनगार ऐसी क्रिया नहीं करता है । क्यों कि वह कषाय रहित होता है। अतः वह आभियोगिक क्रिया का अधिकारी नहीं होता है-इसलिये उसमें अभियोग करना संभवित नहीं होता है। मायी कषाय सहित होता है इसलिये वह अभियोग क्रिया का अधिकारी होता है । इसी कारण उसमें अभियोगात्मक विक्रिया करना संभवता है । अब गौतम पुनः प्रभुसे पूछते हैं कि-माईणं भंते!' भदन्त ! जो मायी भावितात्मा अनगार है वह 'तस्स ठाणस्स' अश्वादिक के शरीरमें प्रवेश करनेके लिये व्यापारात्मक अभियोग करनेरूप उस स्थानकी 'अनालोइयपडिकंते' पश्चात्ताप आदिरूप आलोचना एवं प्रतिक्रमण तो करता नहीं है अतः इनके किये बिना यदि वह 'कालं करेइ' कालकरता है तो 'कहिं उववजह' कहां उत्पन्न होता है ? इसका અમાથી કષાય રહિત આત્મા એવી ક્રિયા કરતું નથી. અમાયિ અણુગાર વિકુર્વણુ કરતું નથી. એટલે કે માયી આત્માજ આભિગિક ક્રિયા કરે છે, કષાયથી રહિત હોય છે. તે તેથી આભિગિક ક્રિયાને અધિકારી હેતે નથી. તેથી તેના દ્વારા થતા અભિયે થે શક્ય નથી. માયી અણગાર કષાયથી યુકત હોય છે. તેથી તે અભિગિક ક્રિયાને અધિકારી હોય છે તેથી તેના દ્વારા અભિયોગાત્મક વિક્રિયા થવાની શક્યતા છે.
प्रश्न-'मार्डणं भंते ! 3 महन्त ! भाथी पितात्मा म॥२, 'तस्स ठाणस्स' અશ્વાદિકના શરીરમાં પ્રવેશ કરવાને માટે જે અભિગ કરવારૂપ પ્રવૃત્તિ કરે છે, તે प्रतिनी 'अनालोइयपडिक्कते' ते मालोयना-पश्चात्ता५ मा६ि३५ मायना मने પ્રતિક્રમણ કરતું નથી. આ પ્રમાણે અનાથિત અને અપ્રતિક્રમિત અવસ્થામાં “ करेइ नेते ४४रे तो 'कहि उववजइ' या उत्पन्न थाय छ ? महावीर प्रभुते
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩
