________________
भगवतीसूत्रे येषां द्रव्याणां तानि यल्लेश्यायाः सम्बद्धानि 'दव्वाई' द्रव्याणि 'परिआइत्ता' पर्यादाय भावपरिणामेन परिगृह्य कालं मरणधर्म ‘करेइ' करोति प्रामोति 'तल्ले सेसु' तल्लेश्येषु नारकेषु स 'उववज्जइ' उपपद्यते जायते प्रकृते नैरयिकार्थमाह 'तं जहा' तद्यथा-'कण्हलेसेसु वा' कृष्णलेश्येषु वा, कृष्णा लेश्या येषां तेषु 'नीललेसेसु वा' नीललेश्येषु वा, पूर्ववत्समासः 'काउलेसु वा' कापोतलेश्येषु वा, अर्थात् एवं प्रकारेण 'जस्स जा लेस्सा' यस्य या लेश्या भवति असुरकुमारादेया कृष्णादिका लेश्या सा लेश्या तस्यामुरकुमारादे भणितव्येति । सा 'तस्स भाणियव्या' तम्य भणितव्या वक्तव्या अथ ज्योतिष्क की है वे यल्लेश्य हैं-सो जिन लेश्याओं से सम्बद्ध ‘दबाई' द्रव्योंको 'परियाइत्ता' भाव परिणाम से ग्रहण करके वह जीव 'कालं करेह' मरता है 'तल्लेसेसु उववजइ' उन लेश्यावाले नारकों में वह उत्पन्न होता है । तात्पर्य कहने का यह है कि जिस जीव के मरते समय जिस लेश्याके परिणाम रहते है वह जीव उसी लेश्यावाले जीवों में उत्पन्न होता है। इस नियमके अनुसार जो जीव नरकगति में उत्पन्न होनेवाला है यदि उस जीवके परिणाम कृष्ण नील और कापोत इन तीन अशुभ लेश्याओं में से मरते समय जिस लेश्याके होगे वह जीव उसी लेश्यावाले नारकमें उत्पन्न होगा। यदि मरते समय कृष्ण लेश्याके परिणाम हैं तो वह मरकर कृष्णलेश्यावाले नारकमें जन्म धारण करेगा. और यदि नीललेश्याके परिणाम हैं मरते समय, तो मरकर नील लेश्यावालों में उत्पन्न हो जायगा और यदि कापोत लेश्याके मरते समय परिणाम है तो वह मरकर कापोतलेश्यावलि नारकमें उत्पन्न हो जायेगा । 'एवं जा जस्स लेस्सा सा तस्स भाणिद्रव्यने अड। शने भ२५५ पामे छ, 'तल्लेसेस उववजह' सेश्यावार नामा ઉત્પન્ન થાય છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે જે જીવના મરતી વખતે જે વેશ્યાના પરિગુમ રહે છે તે લેશ્યાવાળા જીવોમાં તે ઉત્પન્ન થાય છે. મરતી વખતે તે જીવનમાં પરિણામ કૃષ્ણ, નીલ અને કાપત એ ત્રણ લેશ્યાઓમાંથી જે લેશ્યાના હાય છે તે લેશ્યાવાળા નારકમાં તે જીવ ઉત્પન્ન થાય છે. જે મરતી વખતે કુષ્ણુ લશ્યાનાં પરિણામ હિય તે તે જીવ કૃષ્ણ લેશ્યાવાળા નારકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, જે મરતી વખતે નીલ લેશ્યાનાં પરિણામ હોય તો તે જીવ નીલ વેશ્યાવાળા નારકમાં ઉત્પન્ન થશે, અને જે મરતી વખતે કાપત લેસ્યાનાં પરિણામ હશે તે તે જીવ મરીને કાપત वेश्यावा ना२मा ५न्न थरी. ' एवं जा जस्स लेस्सा सा तस्स भणियव्या'
श्री भगवती सूत्र : 3
