________________
-
-
भगवतीने द्वै योर्विषये गौतमस्य प्रश्न:, पञ्चचत्वारिंशता चतुर्भङ्गीभिर्भगवतः समाधानश्च, ततो वायुकायः स्त्री-पुरुष-तिर्यक्-शिबिकादि वाहनाकारेण पताकाकारेण च वाति किम् ? इति गौतमस्य प्रश्नः, केवलं पताकाकारेणैव स वायुकायो वाति नतु स्त्री पुरुषशिविकाधाकारेणेति भगवतः उत्तरदानं तत्र कारणपदर्शनञ्च ततो वायुकायः पताकाकारेण अनेकानि योजनानि गन्तुमर्हति नवेति ? गौतमस्य प्रश्नस्य स्वीकारात्मक समाधानम् , ततः आत्मऋद्धया-परऋद्धयावा, आत्मकर्मणा-परकर्मणा वा, आत्मप्रयोगेण-परप्रयोगेण वा स प्रवहति इति प्रश्नस्य आत्मदिनैव प्रवहणं न तु परर्यादिनेति समाधानम्, ततः स वायुकायः आहोस्वित् पताका ? इति प्रश्ने स वायुकायः, नो पताका इति उत्तरम् , ततः में क्रमर से गौतमके दोदो प्रश्न और ४५ पैंतालीसचतुर्भगी द्वारा प्रभुका इस पर समाधान । वायुकाय क्या स्त्री के, पुरुष के, तियच के शिविका आदिवाहन के और पताका के आकार से वहता है ? ऐसा गौतम का प्रश्न, इस पर 'वायुकाय पताका के आकार से ही वहता है-अन्य स्त्री पुरुष आदि के आकार से नहीं वहता' ऐसा प्रभुका उत्तर । इसमें कारण का प्रदर्शन । वायुकाय पताकाकार से अनेक योजनों तक जा सकता है या नहीं ऐसा गौतमका प्रश्न'हां जा सकता है। ऐसा प्रभुका उत्तर । वायुकाय आत्मऋद्धि से अथवा परऋद्धि से, आत्मकर्म से अथवा परकर्म से, आत्मप्रयोग से अथवा परप्रयोग से, वहता है क्या ? 'आत्मऋद्धि आदि से ही वायुकाय वहता है परऋद्धि आदि से नहीं ऐसा प्रभुका इस प्रश्न पर समाधान । वह वायुकाय है या पताका है ? ऐसा प्रश्न-'वह ફળ અને બીજના વિષયમાં પણ ગૌતમના ઉપર પ્રમાણેના જ ૨, ૨ પ્રશ્નો અને ચાર, ચાર વિકલ્પવાળા જવાબ દ્વારા તે પ્રશ્નોનું સમાધાન.
प्रश्न-वायुय शुसीना, पुरुषना, तियाना, शिक्षिा (पाली) माहि વાહનના અને પતાકાના આકારે વહે છે?” ઉત્તર–“વાયુકાય પતાકાના આકારે જ વહે છે, સ્ત્રી, પુરુષ આદિ અન્ય આકારે વહેતું નથી. અને તેનું કારણ બતાવવામાં આવ્યું છે.
પ્રશ્ન–વાયુકાય પતાકાકારથી અનેક પેજનપર્યત જઈ શકે છે કે નહીં ? Gh२-', 8 छ?
–“વાયુકાય આત્મઋદ્ધિથી વહે છે કે પરઋદ્ધિથી, આત્મકથી વહે છે કે પરકમથી, આત્મ પ્રાગથી વહે છે કે પરપ્રાગથી?” ઉત્તર-વાયુકાય આત્માદ્ધિ આદિથી જ વહે છે, પરદ્ધિ આદિથી વહેતું નથી.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩
