________________
भगवतीसूत्रे टीका-चमरस्य सामानिक देवसम्बन्धि ऋद्धिविकुर्वणाशक्त्यादि विषये महावीरस्वामिनः समाधानश्रवणानन्तरम् अग्निभूति चमरस्य त्रयस्त्रिंशत्संख्याकत्रायस्त्रिशकनामकसंरक्षकप्रधानपादेवसम्बन्धिऋद्धिविकुणाशक्त्यादिस्वरूपजिज्ञाप्तया महावीरममुं पृच्छति 'जइणं भंते! इत्यादि। हे प्रभो! यदि चमरस्य सामानिकादेवा पूर्ववर्णितरीत्या एतादृशालौकिकदिव्यैश्वर्यसमृद्धिशालिनः, एतावच्च विकुर्वितुं समर्थास्तर्हिचमरस्य त्रायस्त्रिंअपनी मित्ररूप महत्तरिका देवियों पर और अपनी परिषदा के ऊपर एकाधिपत्य रखती हुई दिव्यभोगों को भोगती हैं यावत् वे अग्रमहिषियां ऐमी बड़ी ऋद्धिवाली हैं। इनके संबंधकी और बातें लोकपालों के कथन की तरह जाननी चाहिये । सू. ४॥
टीका-चमर के सामानिक देव संबंधी ऋद्धि, विकुर्वणा शक्ति आदि के विषय में महावीरस्वामी से समाधान सुनने के बाद अग्निभूति चमर के जो ३३ तेत्तीस संख्यक वायस्त्रिंशक नामके उसके गुरुस्थानीय प्रधान देव हैं उनकी ऋद्धि एवं विकुर्वणा शक्ति आदि के स्वरूप को जानने की इच्छा से महावीर प्रभु से पूछ रहे हैं-'जह हे भंते' हे भदन्त ! यदि चमरके सामानिक देव पूर्ववर्णित रीति के अनुसार ऐसे अलौकिक दिव्य ऐश्वर्य और समृद्धि से युक्त हैं तथा इतनी वे विक्रिया करने के लिये शक्तिशाली हैं तो चमर के जो પિત પિતાની પરિષદા પર આધિપત્ય ભેગવે છે અને દિવ્ય ભેગે ભેગવે છે. તેઓ મહા ઋદ્ધિ અદિથી યુક્ત છે તેમના વિષેનું બાકીનું સમસ્ત કથન લેકપોલેનાં કથન પ્રમાણે જ સમજવું. ગૌતમ સ્વામીએ કહ્યું “આપનું કહેવું તદ્દન સાચું છે તેમાં શંકાને કઈ સ્થાન નથી.” એ સૂ. ૪
ટીકા_ચમરના સામાનિક દેવની ઋદ્ધિ. વિકણા શકિત આદિ વિષે મહાવીર સ્વામીને ઉત્તર સાંભળીને અગ્નિભૂતિ અણગાર ચમરેન્દ્રના ૩૩ ત્રાયશ્ચિશક દેવેની ઋદ્ધિ, વિદુર્વણ શકિત આદિ જાણવાને માટે મહાવીર પ્રભુને પ્રશ્નો પૂછે છે બ્રાઝિશક દેવે ચમરેન્દ્રના સંરક્ષક દેવ છે.
प्रश्न-"जहणं भंते !" त्याहि. महन्त ! ने ससुरेन्द्र मधु२२१ यमरना સામાનિક દેવ આટલી બધી મહાદ્ધિ આદિથી તથા પૂર્વક પ્રકારની વિકૃર્વણ શકિતથી યુકત છે, તે તેના ત્રાયાઅશક દે કેવી મહા સદ્ધિ, ઐશ્વર્ય, પ્રભાવ યશ અને સુખથી ચુકત છે? તથા તેઓ કેવી વૈક્રિય શકિતવાળા છે?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩