________________
प्रमेयचदिन्का टीका श.३ उ. २ सू.१ भगवत्समवसरणम् चमरनिरूपणश्च ३४१ 'तेसिंणं' तेषां खलु 'देवाणं' देवानाम् ‘भवपञ्चइअवेराणुबंधे' भवपत्ययत्रैरानु बन्धः अहिनकुलवद् जन्मारभ्य शाश्वतिकविरोधः भवः प्रत्ययः कारणं यस्य वैरानुबन्धस्य स भवप्रत्ययवैरानुबन्धः, अनुबन्धः परम्परा, अतएव भवप्रत्ययवैरानुबन्धत्वात् 'तेणं देवा' ते खलु देवाः 'विकुम्वेमाणा' विकुर्वन्तः क्रोधेन विकुर्वणाशक्त्या महद्वैक्रियशरीरं कुर्वन्तः 'परियारेमाणा' परिचारयन्तः परकीयदेवीनां भोगं कर्तुकामा वा 'आयरक्खे' वैमानिकान् आत्मरक्षकान् ‘देवे' देवान् 'वित्तासें ति' वित्रासयन्ति, त्रासमुत्पादयन्ति 'अहालहुसगाई रयणाई' यथाय' हे भदन्त ! असुरकुमार देव जो सौधर्म स्वर्ग तक जाते हैं-जायेंगे सो उनके वहांतक जाने में क्या कारण है ? भगवान् इसका उत्तर देनेके लिये गौतम से कहते हैं-'गोयमा' हे गौतम ! 'तेसि णं देवाणं' उन असुरकुमार देवों के 'भवपचयवेराणुबंधे' भवप्रत्ययिक वैरानुबंध होता है । अहि नकुल (सर्पनकुल) की तरह जन्म से लेकर शाश्वतिक विरोधका नाम वैरानुबंध है । इस वैरानुबंध का कारण भव है । इसलिये यह वैरानुबंध भवप्रत्ययिक कहा गया है । परम्पराका नाम अनुबंध है। इसलिये भवप्रत्ययिक वैरानुबंध वाले होने के कारण वे देव 'विकुव्वेमाणा' क्रोध से विकुर्वणाशक्तिद्वारा छोटा बडा शरीर करते हुए और 'परिचारेमाणा' दूसरे देवों की देवियोंके साथ भोग करनेकी इच्छा के वशवर्ती होते हुए 'आयरक्खे' वैमानिक आत्मरक्षक 'देवे' देवोंको 'वित्ताति' त्रास उत्पन्न करते हैं કુમાર દેવે શા કારણે સૌધર્મ દેવલેક સુધી જતા હતા, જાય છે અને ભવિષ્યમાં પણ જશે? શા કારણે તેઓ ત્યાં જાય છે? ગૌતમ સ્વામીના પ્રશ્નનને મહાવીર પ્રભુ નીચે प्रभा वाम मापे छ-"गोयमा " गौतम ! "तेसिणं देवाण" सुरसुमार वान ते हवसाना । साथै " भबपञ्चइयवेराणुबंधे" प्रत्ययि वैरानुબંધ હોય છે. સાપ અને નેળિયા વચ્ચે જન્મથી જ જેવી દુશ્મનાવટ હોય છે એવી કાયમી દુશ્મનાવટને વૈરાનુબંધ કહે છે. આ વિરાનુબંધનું કારણ ભવ છે. તેથી તે વરાનુબંધને ભવપ્રત્યયિક વેરાનુબંધ કહ્યો છે. આ જાતનું વેર ભવ પરંપરાથી ચાલ્યું આવતું હોય છે. આ રીતે ભવપ્રત્યયિક વેરાનુબંધ હોવાને કારણે તે અસુરકુમાર દે "विकुब्वेमाणा" मावेशम मावीन विgg! Aति नानi मोटi ३॥ धा२५ चीन "परिचारेमाणा" मी देवानी देवांगनामे। साथै सो सोमानी ४२४ायी " आयरक्खे देवे" मानि: भरक्ष स्वाने "वित्तासेंति स पे.
श्री. भगवती सूत्र : 3
