________________
३११
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ३ उ. २ द्वितीयोदेशकस्यावतरणिका araarataraन्तरं तेषामूर्ध्व लोकगमन प्रतिपादनम्, ततः शवर-वर्ष र टंकणथुतुअ - पण्ड - पुलिन्द नामकानाऽर्य किरातजातीयानां दुर्ग - परिखा-पर्वत कन्दरादिविषमप्रदेशरूपाश्रयेण अश्वसैन्यादिचतुरङ्गसैनिकोपरिआक्रमाध्यवसायवत् असुराणाम् अर्हसिद्ध जैनमुन्यादिसमाश्रयेण ऊर्ध्वलोकगमनाध्यवसायः, ततो महर्द्धिकासुराणामेवो गमनप्रतिपादनम्, प्रसङ्गात् ऊर्ध्वगमनार्थं चमरेन्द्रस्य कथामस्तावः - पूर्वभवे जम्बूद्वीपे भारतवर्षे विन्ध्यगिरिपादमूलेबेमेलनगरे पूरणनामक गृहपतिरूपेण जन्म तस्य शुभाध्यात्मिकविचारानन्तर दानामानाम प्रव्रज्याग्रहणम् नियमपूर्व कं चतुष्पुटककाष्ठमयप्रतिग्रहक पात्र
-
हो जाने के बाद असुरों का उर्ध्वगमन होता है ऐसा कथन, शबर वर्वर ढकण, भुत्तय, पण्ह, पुलिन्द, इन किरातजातीय अनार्यो का जैसे दुर्ग, परिखा, पर्वत, कन्दरा आदि विषम प्रदेशरूप स्थान के सहारे से अश्वसैन्य आदि चतुरंगवाली सेना के ऊपर आक्रमण करने का अध्यवसाय होता है उसी प्रकार से असुरकुमारों का अर्हत सिद्ध एवं जैनमुनि आदिके सहारे से उर्ध्वलोक में गमन करने का अध्यवसाय होता है ऐसा कथन, महर्द्धिक असुरों का ही ऊर्ध्वगमन होता है ऐसा कथन, प्रसंग से ऊर्ध्वगमन के निमित्त चमरेन्द्र की कथा का प्रस्ताव, पूर्वभव में जंबूद्वीप में, भारतवर्ष में, विन्ध्याचल के पादमूल में वेभेल नगर में पूरण नामक गृहपति के रूप में चमरेन्द्र का जन्म, शुभ आध्यात्मिक विचार के अनन्तर ही उसका दानामा नामकी प्रत्रज्या को अंगीकार करने का कथन, चार खाने वाले काष्ठ के पात्र में भिक्षाचर्या से प्राप्त अशन पान
જેવી રીતે શખર, ખખર, ઢંકણ, ભુતુય, પણ્ડ, પુલિન્દ વગેરે કિરાત જાતિના અના દુગ, પરિખા, પ`ત, કન્દરા આદિ વિષમ પ્રદેશને સહારે અવૌન્ય આદિ ચતુરંગી સેના પર આક્રમણુ કરવાને ટેવાયેલા હાય છે, એવી જ રીતે અસુરકુમાર પણ અર્હત, સિધ્ધ અને જૈન મુનિયાને સહારે લેાકમાં ગમન કરવાને અભ્યસ્ત હોય છે મહદ્ધિક અસુરાનું જ ઉર્ધ્વગમન થાય છે. પ્રસંગે પાત ઉર્ધ્વગમનને નિમિત્તે ચમરેન્દ્રની કથાના પ્રસ્તાવ– પૂર્વભવમાં જમૂદ્રીપમાં ભારતવર્ષના વિંધ્યાચલ પર્યંતની તળેટીમા વેસેલ નગરમાં પૂરણ નામના ગહસ્થ રૂપે ચમરેન્દ્રને જન્મ, શુ આધ્યાત્મિક વિચાર પૂર્ણાંક દાનામા નામની પ્રવ્રજયા અંગીકાર કરવાનું કથન, ચાર ખાનાંવાળા કાષ્ઠ પાત્રમાં ભિક્ષાથી પ્રાપ્ત કરેલ અશન, પાન આદિના ચાર વિભાગ કરી નાખતા.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩
