________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२उ०५सू०६ एकस्मिन्भवेजीवः कतिपितृणांपुत्रोभवति ८२५ जघन्येन एको वा, द्वौ वा त्रयो वा, उत्कृष्टेन शतसहस्रपृथक्त्वं जीवानां पुत्रतया हव्यमागच्छन्ति, तत्तेनार्थेन यावत् हव्यमागच्छन्ति ।। मू०६॥
टीका--" एगजीवस्स णं भंते " एकजीवस्य खलु भदन्त " एग जीव भवग्रहणेणं केवइयाणं पुत्तत्ताए हव्यं आगच्छइ" एक भवग्रहणेन कियन्तः जीवाः पुत्रतया हव्यमागच्छन्ति । एकस्य जीवस्यैकवारोत्पत्तिमाश्रित्य कियन्तः पुत्राः भवन्ति ? इति प्रश्नः भगवानाह- गोयमा' इत्यादि " गोयमा" हे गौतम ! " जघन्नेणं एको वा दो वा तिणि वा" जघन्येन एको बा द्वौ वा त्रयो वा. (तत्थ णं जहण्णेणं एको वा दो वा तिणि वा, उक्कोसेणं सयसहस्स पुहत्तं जीवाणं पुत्तत्ताए हवं आगच्छइ ) उस सम्बन्धित हुए रज और वीर्य में जघन्य से एक अथवा दो या तीन जीव और उत्कृष्ट से दो लाख से लेकर नौ लाख तक जीव पुत्र रूप से उत्पन्न हो सकते हैं (से तेणष्टेणं जाव हव्वं आगच्छह ) इस कारण मैंने ऐसा कहा है ॥ ६ ॥
टीकार्थ-(एग जीवस्स णं भंते ! ) हे भदन्त ! एक जीव के(एग जीवभवग्गहणेणं) एक जीवरूप मात के गर्भमें भयगृहण करने से-एक ही बार जन्म धारण से (केवइयाणं पुत्तत्ताए हव्वमागच्छंति) कितने जीव पुत्र रूप उत्पन्न होते हैं ? इस प्रश्न का सारांश यह है कि एक जीव के एक भव ग्रहण में कितने जीव पुत्ररूप से उत्पन्न होते हैं ? इसका उत्तर देते हुए प्रभु गौतम खामी से कहते हैं कि-(गोयमा ) हे गौतम! (जहण्णेणं एको वा दो वा तिपिण वा) जयन्य से-कम से कम-एक जीव, अथवा दो जीव या तीन जीव एक जीवके एक साथ पुत्ररूप से उत्प
वा दो वा तिणि वा, उक्कोसेण सयसहासपुहत्त जीवाण पुत्तचाए हव्व आगच्छइ) ते सयोग पामेला २०४ अने वीयमा माछामा माछा से, मे અથવા ત્રણ છે અને વધારેમાં વધારે બે લાખ છ પુત્રરૂપે ઉત્પન્ન થઈ शछ. (से तेणट्रेण जाव हव्व आगच्छइ) रो में से झुछ.
12--(एगे जीवस्स ण' भंते ! ) 3 महन्त ! मे ७१ ( एग जीव भवग्गहणेण) ४७१३५ माताना गमभा मवय ४२ते। अर्थात ४१ प२
न्भ धारण ४२ त। (केवइयाण पुत्तत्तार हवं आगच्छंति) 261 व पुत्र ३ ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નનો ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છેએક જીવના એક ભવગ્રહણમાં કેટલા જ પુત્રરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે? મહાવીર પ્રભુ તેને જવાબ भापत ४३ छ-( गोयमा ! ) 3 गौतम !( जहण्णेण एकको वा दो वा तिण्णिवा) એક જીવના ભવગ્રહણમાં ઓછામાં ઓછા એક અથવા બે, અથવા ત્રણ જીવ
भ १०४
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨