________________
भगवतीसूत्रे समवसरणम् " जाव परिसा पडिगया" यावत पर्षत प्रतिगता “तएणं तस्स खंदयस्स अणगारस्स" ततः खलु तस्य स्कन्दस्य तन्नामकानगारस्य “ अण्णया कयाई ” अन्यदा कदाचित् , अन्यस्मिन् कस्मिंश्चित् काले इत्यर्थ:-" पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि" पूर्वरात्रापररात्रकालसमये पूर्वरात्रश्च राो पूर्वोभागः अपररात्रश्चापकृष्टा रात्रिः पश्चिमस्तद् भाग इत्यर्थः पूर्वरात्रात्मको यः कालसमयः काल स्वरूपः समयः स पूर्वरात्रापररात्रकालसमयस्तस्मिन् पूर्वरात्रापररात्रकालसमये, रात्रेमध्यभागे पश्चिमभागे वो " धम्मजागरियं जागरमाणस्स" धर्मजागरिकां जाग्रतः धर्मजागरिकां कुर्वत इत्यर्थः “इमेयारूवे" अयमेतद्रूपः "अज्झ. थिए" आध्यात्मिकः आत्मगतः मनसिस्थित इत्यर्थः "चिंतिए' चिन्तितः "जाव प्रभुका आगमन हुआ। (जाव परिसा पडिगया) यावत् सभा विसर्जित हुई । (तएणं) तब ( तस्स खदयस्स अणगारस्स) उन स्कन्दक अनगार को ( अण्णया कयाइं ) किसी समय में ( पुन्धरत्तावरत्तकालसमयंसि ) रात्रि के मध्यभाग में अथवा रात्रि के पश्चिम भाग में जब कि वे (धम्म नागरियं जागरमाणस्त ) धर्मजागरणा कर रहे थे तब इस प्रकार का मनोगत संकल्प-विचार उत्पन्न हुआ, ( रात्रि का पूर्व भाग पूर्वरात्र और रात्रि का अपरभाग अपररात्र है । पूर्वरात्र और अपररात्र रूप जो कालसमय-कालस्वरूप समय वह पूर्वरात्रापररात्र कालसमय है-उसमें अर्थात् रात्रि के मध्य भाग में अथवा रात्रि के पश्चिम भाग में धर्म के निमित्त जो की जाती है वह धर्मजागरणा है । धर्म जागरण करते समय स्कन्दक अनगार के ( इमेवारूवे अज्झस्थिए चितिए जाव समुप्पज्जित्था ) इस प्रकार के आध्यात्मिक, चिन्तित,
भाशमन थयु, त्यांथी २३ ॐशन “जाव परिसा पडिगया " समा विसर्जित थ,-त्यां सुधार्नु ४थन मी माग भु४५ अ] ४२७ “तएणं " न्यारे समा विसर्शित थ त्या२ मा “ तस्स खंदयस्स अणगारस्स" ते २४५५ मारने 'अण्णया कयाई" ७ मे४ समये “पुव्वरत्तावरत्तकालसम. यसि " रात्रिन पासा मागे ( मध्य रात्रि पछी ) "धम्मजागरिय जागरमाणरस" य २९, ४२ता 20 रनो भनागत विया२ पन्न थयो. (२रात्रिना આગલા ભાગને પૂર્વરાત્રિ અને પાછલા ભાગને અપરાત્રિ કહે છે. પૂર્વરાત્ર भने २५५२२॥ ३५ ॥ समय छ तेने 'पूर्वरात्रापररात्र काळ समय " કહે છે. તે સમયે–એટલે કે મધ્યરાત્રે અથવા પાછલી રાત્રે ધર્મને નિમિત્તે જે જાગરણ કરાય છે તેને ધર્મ જાગરણ કહે છે) આ પ્રકારનું ધર્મ જાગરણ ४२ता २४४४ मारने " इमेयारूवे अज्झथिए चिंतिए जाव समुपजिस्था"
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨