________________
४६४
भगवतीसरे नारकादित्रसजीवाः षट्दिशमानन्ति, तेषां हि त्रसनाड्यन्तर्भूतत्वात् पइदिशमा. नप्राणादिपुद्गलग्रहो भवत्येवेति भावः ।। मू० २॥
वायुजीवपकरणम् - पूर्वमेकेन्द्रियादिजीवानामानमाणादिकं वर्णितम् , तेषां वायुरूपत्वात् कि वायुकायिकजीवानामपि वायुरेवानप्राणादित्वेन भवितुमर्हति ? अथवा पृथिवीकायादीनामिव तद्भिन्नोऽन्यः कश्चित् पदार्थः ? इति प्रश्नयन्नाह-'वाउकाए' इत्यादि । मूलम् -बाउकाए णं भंते ! वाउकाए चेव आणमइ वा पाणमइ वा उससइ वा नीससइ वा। हंता गोयमा ! वाउकाए णं जाव नीसलइ वा, वाउकाए णं भंते ! वाउकाए चेव अणे गसयसहस्सखुत्तो उद्दाइचा, उदाइत्ता तत्थेव भुजो भुजो पञ्चायाइ, से भंते कि पुढे उद्दाइ अपुढे उद्दाइ, गोयमा पुढे उद्दाइ नो अपुढे उद्दाइ । से भंते किं ससगरी निक्खमइ असरीरी निक्खमइ, गोयमा ! सिय सतरीरी निक्खमइ, सिय असरीरी निक्खमइ । से केणटेणं भंते ! एवं वुच्चइ, सिय ससरीरी निक्रूमइ, सिय असरीरी निक्खमइ, गोयमा! वाउकायस्स णं चत्तारि सरीरया पण्णत्ता, तं जहा-ओरा. लिए वेउव्विए तेयए कम्मए । ओरालिय वेउत्रियाई परमाणुओं को ग्रहण करने में अलोक द्वारा उन्हें अडचन पड़ती है। " सेसा नियमा छिदिसि' एकेन्द्रिय जोवों को छोड़कर नारक आदि त्रस जीव छहों दिशाओं में से नियम से श्वासोच्छ्वास के योग्य पुद्ग लपरमाणुओं को ग्रहण करते हैं क्यों कि ये त्रम नाड़ो के भीतर रहते हैं इस कारण इन्हें छहों दिशाओं में से श्वासोच्छ्वास के योग्य पुद्गलपरमाणु मिल जाते हैं । सू०२ ॥
" सेसा नियमा छद्दिसि' मेन्द्रियो सिपायना नाही वगेरे उस छ। છએ દિશામાંથી શ્વાસે છૂવાસને પુદ્ગલ પરમાણુઓને ગ્રહણ કરે છે એવો નિયમ છે, કારણ કે ત્રસ જીવે. ત્રસ નાડીની અંદર જ રહે છે. તેથી છએ દિશાઓમાંથી શ્વાસોચ્છવાસ એગ્ય પુલ પરાણુઓ મેળવી શકે છાસૂરા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨