________________
भगवतीसूत्रे
३८८ जले संचरणं न केनापि कारणेन निष्पादितं किन्तु स्वभावादेव जायते, इत्येवं सुखदुःखादयोऽपि भावा न कारणविशेषमासाद्य भवन्ति किन्तु स्वभावत एव प्रवर्तन्ते । उक्तश्च
" स्वभावेन प्रवर्तन्ते सुखदुःखादयो ह्यमी ।
__ यथा स्वभावतो लोके, हंसादीनां हि शुक्लता ॥ १ ॥ इत्येवं स्वभाववादिमतमिति ।
तदेतत्परतीथिकानां मतं किं सम्यगित्याशयेन गौतमः पृच्छति-से कहमेयं' इत्यादि । ' से कहमेयं भंते एवं ' तत् कथमेतत् भदन्त एवम्-तत् अन्यतीर्थिकोक्तं मतं कथं किम् एतत्=पूर्वोक्तं हे भदन्त ! एवम् येन प्रकारेण तैरुक्तं तेनैव प्रकारेणास्ति किम् , तेषां पूर्वोक्तं मतं किं सत्यम् ? इति प्रश्नः ॥ सू० १॥ जाता है इसी तरह से सुख दुःखादिक भाव भी कारण विशेष को लेकर नहीं होते हैं किन्तु स्वभाव से ही होते रहते हैं। तथा चोक्तम्
" स्वभावेन प्रवर्तन्ते सुखदुःखादयो ह्यमी। यथा स्वभावतो लोके हंसादीनां हि शुक्लता ॥" इस प्रकार से यह स्वभाव वादियों का मत है
इस पर गौतम स्वामी प्रभु से पूछते हैं कि ( से कहमेयं भंते एवं) हे भदन्त ! स्वभाव वादि आदियों ने जो यह पूर्वोक्त रूप से अपना मन्तव्य प्रकट किया है सो यह क्या मन्तव्य उनका उसी प्रकार से हैअर्थात् सत्य है क्या ? यह गौतम स्वामी का प्रश्न है। सू-१॥
દુઃખાદિ ભાવ પણ કઈ કારણને લીધે ઉપજતાં નથી પણ સ્વભાવથી જ ઉપ
જ્યા કરે છે. વળી જેવી રીતે પતંગ વગેરેનું આકાશમાં ઉડ્યન, અને માછલિમાં પાણીનું સંચરણ કઈ ખાસ કારણોને લીધે થતું નથી પણ સ્વભાવથી જ થયા કરે છે, એવી જ રીતે સુખદુઃખાદિ ભાવ પણ સ્વભાવથી જ થયા ४२ छ. ४ ५४ ई" स्वभावेन प्रवर्तन्ते सुखदुःखादया ह्यमी। यथा स्वभावतो लोके हंसादीनां हि शुक्लता॥" ઉપર મુજબને સ્વભાવવાદિને મત છે.
ते विषयमा गौतम स्वामी मडावीर प्रभुने पूछे छे 3-" से कहमेयं भंते एवं" लगवन्! स्वभावाही पोरेनु पर्वात २ मन्तव्य छे ते शु સાચું છે? | સૂ–૧
શ્રી ભગવતી સૂત્રઃ ૨
