Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

SR No.: 006316
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1962
Total Pages: 1114
Language: Sanskrit, Hindi, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 65 MB

Page 391

प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १ उ० १२ सू०१ मन्ययूथिकमतनिरूपणम् ३७७ तिण्णि परमाणुपोग्गला एगयओ साहणंति' तस्मात् त्रयः परमाणुपुद्गला एकतः संहन्यन्ते, ज्यादिपरमाणनां स्थूलत्वात् स्नेहकायो भवति ततश्च स्नेहकायसाहाय्यान त्र्यादिपरमाणवो मिलित्वा स्कन्धाकारेण परिणता भवन्तीति भावः। 'ते भिज्जमाणा दुहावि तिहावि कज्जति' ते भिद्यमानाः द्विधाऽपि त्रिधापि क्रियंते, यदि ते संहतास्त्रयः परमाणुपुद्गला भिद्यमानाः सन्तः द्वित्रिविभागेन विभक्ताः क्रियन्ते तदा 'दुहा कज्जमाणा' द्विधा क्रियमाणाः, ' एगयओ दिवड़े परमाणुपोग्गले मवह एगयओ वि दिव परमाणु पोग्गले भवइ' एकतो द्वयर्धः परमाणुपुद्गलो भवति एकतोऽपि द्वयर्धः परमाणुपुद्गलो भवति, यदि त्रिपरमाणुपुद्गलानां संयुक्तानां द्वौ भागौ क्रियेते तदा द्विधा कृतयो द्वयोरपि भागयोद्वर्यध द्वधर्षः अर्धाधिकैकत्वसंख्यावान् परमाणुपुद्गलो भवतीत्यर्थः, 'तिहाकज्जमाणा तिणि परएगयओ साहणंति ) इस सूत्रपाठ से स्पष्ट की है । तीन परमाणु पुद्गल आपस में मिलकर जो स्कन्धरूपपर्याय में परिणत हो जाते हैं उसका कारण उनमें स्नेहकाय है। तात्पर्य कहने का यह है कि तीन आदि परमाणुओं में स्थूलता होने के कारण उनमें स्नेहकाय होता है, इसलिये स्नेहकाय की सहायता से वे ज्यादिक परमाणु मिलकर स्कन्धाकार में परिणत हो जाते हैं । (ते भिज्जमाणा दुहा वि तिहा वि कति) संहत स्कंधरूप में परिणत हुए-वे तीन परमाणु पुद्गल जब विभक्त किये जाते हैं तो उनके दो टुकड़े भी हो सकते हैं, और तीन टुकडे भी हो सकते हैं । ( दुहा कज्जमाणा एगयओ दिवड़े परमाणु पोग्गमें भवइ, एगयओ वि दिवड़े परमाणुपोग्गले भवइ ) जब संयुक्त इनके दो टुकडे-विभाग करते हैं तो एक तरफ ॥ और दूसरी तरफ भी १॥ पुद्गल परमाणु हो जाता है। (तिहा कज्जमाण सिणेहकाए तम्हा तिपिण परमाणु पोग्गला एरायमओ साहणति" मा सूत्रपा8 43 તેને ઉત્તર આપે છે. ત્રણ પરમાણુ પરસ્પરમાં મળી જઈને જે સ્કંધ પર્યાયમાં પરિણમે છે તેનું કારણ એ છે કે તેમનામાં નેહકાયનો સદ્દભાવ છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે ત્રણ પરમાણુઓમાં સ્થૂલતા હોવાને લીધે તેમનામાં સ્નેહકાય હોય છે, તે સ્નેહકાયની સહાયતાથી તે ત્રણ ચાર વગેરે ५२भाशुमा भणी ने २४५३ परिशुभ छ, “ भिज्जमाणा दुहा वि तिहा वि कजति" २४५३२ परिशुभेत ते य ५२मा पुराने न्यारे हा કરવામાં આવે છે ત્યારે તેમના બે ભાગ પણ થઈ શકે છે અને ત્રણ ભાગ ५५५ श छ, “ दुहा कज्जमाणा एगयो दिवड्डे परमाणुपोग्गले भवा, एगयओ वि दिवड्डे परमाणु पोग्गले भवर" न्यारे ते सत परभाराभाना બે વિભાગ કરવામાં આવે છે ત્યારે લા–લા પરમાણુ યુદ્ધલના બે વિભાગ भ४८
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨