________________
sheefer टीका श० १ ० १ सू० ७ आधा कर्म स्वरूपनिरूपणम्
३५१
अष्टौ हि कर्मप्रकृतयस्ता आयुः प्रयोजककर्मप्रकृतिं विहाय इतराः सप्त कर्मप्रकृतीः याः ' धणियबंधणबद्धाओ' दृढबन्धनबद्धाः पूर्वमासन् ताः सिटिण बंधणबद्धाओ पक रेड' शिथिलबन्धनबद्धाः प्रकरोति, पूर्वं याः कर्मप्रकृतयो दृढतर बन्धनबद्धाआसन् ताः शिथिलबन्धनबद्धाः प्रकरोति, 'जहा संवुडेणं ' यथा संहृतः खलु, यथा संतोs - नगरः अत्रैव शतके प्रथमोद्देशके एकविंशतितमे सूत्रे संवृतानगार वक्तव्यता मोक्ता तथाऽस्यापि वक्तव्यता विज्ञेया । 'नवरं' नवरं वैलक्षण्यं तस्माद् आयुष्कविषयेऽस्तिः - तत्र - आयुष्कं कर्म कदाचिद नो बध्नातीत्यस्ति 'आउयं च णं कम्पं सिय बंधइ सिय नो बंध' आयुष्कं च खलु कर्म स्यात् बध्नाति स्यात् नो बध्नाति कदाचिदायुष्कं कर्मबध्नाति कदाचिनो बध्नाति यदि बध्नाति तदा शुभं देवाद्यायुष्कं बध्नातीति भावः, ' सेसं तहेव जाव वीइवय ' शेषं तथैव यावत् व्यतिव्रजति शेषम् आयु
आयुकर्म को छोड़कर सातकर्मप्रकृतियों को कि जो उसके पहिले गाउबंधन से बंधी थीं अब शिथिलबंधन वाली बना देता है । इस विषय में संवृत अनगार को जैसी वक्तव्यता जो प्रथम शतक के प्रथम उद्देशक के २८ वें सूत्र में कही गई है वहाँ से जानना चाहिये । यही बात सूत्रकार ने (जहा संबुडेणं ) इस सूत्र द्वारा समझाई है (नवरं ) परन्तु आयुष्क के बंध के विषय में उसकी अपेक्षा जो विलक्षणता है यहां वह ( आउयं च णं कम्मं सिय बंधइ, सिय नो बंधइ ) इस सूत्र पाठ द्वारा प्रकट की गई है। इसमें यह समझाया गया है कि वह कभी आयु का बंध करता भी है और कभी नहीं भी करता है । यदि वह आयु का बंध करता है तो शुभ देवादि आयुष्क का ही बंध करता है । अन्य अशुभ आयु का नहीं । ( सेसं तहेव जाव वीइवयइ ) बाकी का और
તિયેા કે જેમને પહેલાં તેણે ગાઢ ખ`ધનાથી બાંધી હતી તેમને હવે શિથિલ અધનવાળી બનાવે છે. આ વિષયમાં પહેલા શતકના પહેલા ઉદ્દેશકના ૨૮ માં સૂત્રમાં સંવૃત અણુગાર વિષે જે વર્ણન કર્યુ છે તે પ્રાસક એષણીય . આહારાદિનો ઉપયાગ કરનાર શ્રમણ નિગ્રથને લાગુ પડે છે, એ જ વાત સૂત્રકારે
66
जहा संडे સૂત્રવડે સમજાવી છે. " नवरं " परंतु आयुष्यमधनी अपेक्षाये तेनामां ने विशिष्टता छे ते " आउयं च णं कम्म सिय' बंधइ, सिय नो बधइ આ સૂત્રપાઠ વડે પ્રકટ કરી છે, તેમાં બતાવ્યું છે કે આયુષ્યકર્મોના બંધ તે કયારેક ખાંધે છે અને કયારેક નથી પણ ખાંધતા, જો તે આયુષ્યના ખંધ બાંધે તે દેવાદિ શુભ આયુષ્યના જ મધ ખાંધે છે. અન્ય अशुल आयुष्यनो गंध मांधनेो नथी. “ सेसं तहेव जाव वीइवयइ " माझीनुं
ܕܕ
"
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨
