________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. १ उ. ९ सू० ७ आधाकर्मस्वरूपनिरूपणम् ३४२ सत्तकम्मपगडीओ जाव अणुपरियट्टई आयुष्कवर्जाः सप्त कर्मप्रकृतीर्यावदनुपर्यटति अत्र यावत्पदेन-' इस्वकालस्थितीः दीर्घकालस्थितीः प्रकरोति, मन्दानुभावास्ती. वानुभावाः प्रकरोति, अल्पप्रदेशाग्रा बहुप्रदेशाग्राः प्रकरोति, आयुष्क च खलु कर्म स्यात् बध्नाति स्यात् नो बध्नाति अशातावेदनीयं च खलु कर्म भूयो भूय उपचिनोति, अनादिकं च खलु अनवनताग्रं दीर्घाध्वं चातुरन्तसंसारकान्तारम्' इत्यस्य संग्रहः ? अनुपर्यटति-परिभ्रमति । ___ आधाकर्मविपक्षश्च प्रासुकैषणीयमित्याधाकर्मसूत्रानन्तरं मासुकैपणीयसूत्रमाह'फासुएसणिज्ज णं भंते' इत्यादि । फासुएसणिज्जं णं भंते' प्रासुकैषणीयं (आउयवज्जाओ सत्तकम्मपगडीओ जाव अणुपरियहइ ) आयुकर्म को छोड़कर शेष सात कमप्रकृतियों को दृढतर बंधवाली करके बांधता है। यावत् वह संसारकान्तार-( अटवी) में बार २ जन्म मरण द्वारा परिभ्रमण करता रहता है । यहां पर “ यावत् " पद से (इस्वकालस्थितीः दीर्घकालस्थितीः प्रकरोति, मन्दानुभावास्तीत्रानुमावाः प्रकरोति, अल्पप्रदेशाग्रा बहुप्रदेशाग्राः प्रकरोति, आयुष्कं च खलु कर्म स्यात् बध्नाति, स्यात् नो बध्नाति, अशाता वेदनीयं च खलु कर्म भूयो भूय उपचिनोति, अनादिकं च खलु अनवनतान, दीर्घावं, चातुरन्त संसारकान्तारम् इस पाठ का संग्रह किया गया है । ( अणुपरियट्टइ ) का अर्थ "बार २ परिभ्रमण करता है " ऐसा है । आधाकर्म का विपक्ष प्रासुक एषणीय होता है इसलिये सूत्रकार ने आधाकर्म सूत्र के बाद यह प्रासुक एषणीय सूत्र कहा है-(फासु एसणिज्ज णं भंते !) प्रासुक शब्द का अर्थ अचित्त पज्जाओ सत्तकम्मपगडीओ जाब अणुपरियदृइ " मायुष्य४५ सिपायनी सात म प्रतियाने दृढत२ मधवी मनावे छे, ( यावत् ) ते ससा२४iतार ( सटवी) मां पावार न्भ-मरणव परिश्रमाय रे छ. मही " यावत् " पहथी નીચેને સૂત્રપાઠ ગ્રહણ કરાય છે-“તે હસ્વકાળની સ્થિતિવાળી પ્રકૃતિને દીર્ઘકાળની સ્થિતિવાળી બનાવે છે, મંદ અનુભાગવાળી કર્મપ્રકૃતિને તીવ્ર અનુભાગવાળી કરે છે, અ૫ પ્રદેશવાળી કમ પ્રકૃતિને બહુ પ્રદેશવાળી બનાવે છે, તે આયુષ્યકમને બંધ બાંધે છે પણ ખરે અને નથી પણ બાંધતે, તે અશાતા વેદનીયન વારંવાર ઉપચય કરે છે અને અનાદિ, અનન્ત, દીર્ધ માર્ગ पाणी, यार गति३५ ससार मवीमा १।२१।२ म४या ४२ छ. "अणुपरियहह" એટલે વારંવાર પરિભ્રમણ કરે છે. આધા કમથી વિપરીત અર્થવાળે શબ્દ પ્રાસક એષણીય છે. તેથી “આધાકમ* સૂત્રનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર " प्रासु मेषीय " सूत्रनु नि३५५५ अरे छ-"फासु पसणिज्जणे भंते । पा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨
