________________
३०८
भगवतीसूत्रे हे स्थविराः ! भवन्तो व्युत्सर्ग न जानन्ति, तस्य दुष्करत्वात् , 'थेरा विउसग्गस्स अटुं न जाणंति' हे स्थविराः ! भवन्तो व्युत्सर्गस्य अर्थ न जानन्ति, तत्स्वरूपस्य दुर्बोध्यत्वात् , 'तएणं ते थेरा भगवंतो-कालासवेसियपुत्तं अणगारं एवं क्यासी' ततस्ते स्थविराः भगवन्तः कालास्यवेषिकपुत्रं अनगारम् एवं-वक्ष्यमाणप्रकारेण अवादिषुः 'जाणामो णं अज्जो ! सामाइयं ' हे आर्य ! वयं जानीमः खलु सामायिकम् , 'जाणामो णं अज्जो ! समाइयस्स अटुं' हे आर्य! जानीमः खलु वयं सामायिकस्य अर्थ प्रयोजनम् , 'जाव-जाणामो णं अज्जो विउस्सग्गस्स अहं' स्थविरो ! आप विवेक के प्रयोजन को नहीं जानते हैं क्यों कि वह प्रयोजन अत्यन्त सूक्ष्म है। (थेरा विउसग्गं न जाणंति ) हे स्थविरो! आप व्युत्सर्ग को नहीं जानते हैं क्यों कि उसका करना बड़ा कठिन है। (थेरा विउसग्गस्स अटुं न जाणंति ) हे स्थविरो! आप व्युत्सर्ग के अर्थ को नहीं जानते हैं क्यों कि उसका स्वरूप दुर्योध्य है। कालास्यवेषिपुत्र अनगार की इस बात को सुनकर उन स्थविर भगवन्तों ने कालास्यवेषिपुत्र अनगार से ऐसा कहा-हे आर्य ! हम सामायिक को जानते हैं सामायिक के प्रयोजन को जानते हैं । हे आर्य ! हम प्रत्याख्यान को जानते हैं, प्रत्याख्यान के अर्थ को जानते हैं । हे आर्य ! हम संयम को जानते हैं, संयम के अर्थ को अर्थात् प्रयोजन को जानते हैं । हे आर्य ! हम संबर को जानते हैं, संवर के प्रयोजन को जानते हैं। हे आर्य ! हम विवेक को जानते हैं, विवेक के अर्थ को जानते हैं। हम व्युत्सर्ग को
नयता नथी, ४१२९५ ते प्रयोन सत्यात सूक्ष्म छे. “थेरा विउसगं न जाणति" स्थविशे ! तमे व्युत्समन शुता नथी, १२९५ ते ४२वान ४ाय पनि छ. “ थेरा विउसग्गस्स अट्ठन जाणति" उ स्थवि। ! तमे વ્યુત્સર્ગનું પ્રજન પણ જાણતા નથી કારણ કે તેનું સ્વરૂપ જાણવાનું કાર્ય ઘણું દુષ્કર છે. કાલાવેષીપુત્ર અણુગારની તે વાત સાંભળીને તે સ્થવિર ભગવંતેએ તેને આ પ્રમાણે કહ્યું--“હે આર્ય ! અમે સામાયિકને સમજીયે છીએ અને સામાયિકના પ્રજનને પણ જાણીયે છીએ. હે આર્ય! અમે પ્રત્યા
ખ્યાનનું પ્રયજન પણ સમજીએ છીએ. હે આય અમે સંયમને જાણીએ છીએ અને સંયમના પ્રજનને પણ જાણીએ છીએ. હે આર્ય! અમે સંવરને જાણીએ છીએ અને સંવરના પ્રજનને પણ જાણીયે છીએ, હે આર્ય ! અમે વિવેકને જાણીયે છીએ અને વિવેકને અર્થને પણ જાણીએ છીએ. તથા હે આર્ય! અમે વ્યુત્સર્ગને જાણીયે છીએ અને વ્યુત્સર્ગના અર્થને પણ જાણીયે છીએ, સ્થવિર ભગવંતનું એ પ્રકારનું કથન સાંભળીને કાલાસ્યવેષિપુત્ર
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨
