________________
प्रमेयचन्द्रिका टी0 श०२ १०५ सू० १ अस्तिकायस्वरूपनिरूपणम् १०११ णं आगासत्थिकाए लोयालोयप्पमाणमेत्ते, अणते चेव जाव, गुणओ अवगाहणागुणे जीवस्थिकाएणं भंते! कइवण्णे, कइगंधे, कइरसे, कइफासे गोयमा ! जाव अरूवी, जीवे सासए अवट्ठिए लोगदव्वे से समासए पंचविहे पण्णत्ते,तं जहा दव्वओ जावगुणओ, दव्वओ णं जीवत्थिकाए अणंताई जीवदव्वाई, खेत्तओलोगप्पमाणमेत्ते कालओ न कया वि न आसी जाव णिच्चे, भावओपुण अवण्णे, अगंधे, अरसे, अफासे, गुणओ उवओगगुणो. पोग्गलत्थिकाए णं भंते! कइवण्णे, कइगंधे, कइरसे, कइफासे? गोयमा ! पंचवण्णे पंचरसे, दुगंधे, अटफासे, रूपी, अजीवे, सासए, अवट्टिए, लोगदवे, से समासओ पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा-दव्वओ, खेत्तओ कालओ, भावओ, गुणओ, दवओ णं पोग्गलस्थिकाए अणंताई, दबाई, खेत्तओ लोगप्पमाणमेत्ते, कालओ न कयाइ न आसी जाव णिच्चे भावओ वण्णमंते गंधमंते फासमंते गुणओ गहणगुणे ॥ सू०१॥
छाया-कति खलु भदन्त ! अस्तिकायाः प्रज्ञप्ताः, गौतम ! पश्च अस्तिकाया प्रज्ञप्ताः तद्यथा धर्मास्तिकायोऽधर्मास्तिकायः आकाशास्तिलायो जीवास्तिकायः निरूपण के लिये इस दशवें उद्देशक का प्रारंभ किया गया है इसका आदिम सूत्र यह है- (कइणं भते ! ) इत्यादि।।
सत्रार्थ-(भते!) हे भदन्त ! (कइणं अत्थिकाया पण्णत्ता ) अस्तिकाय कितने कहे गये हैं ? (गोयमा !) हे गौतम ! (पंच अधिकाया पण्णत्ता) पांच अस्तिकाय कहे गये हैं। (तंजहा ) जैसे- (धम्मथिकाए, अधम्मत्थिकाए, आगासथिकाए, जीवस्थिकाए, पोग्गलस्थिકાયનું નિરૂપણ કરવા માટે આ દસમાં ઉદ્દેશકને પ્રારંભ કરાવે છે. તેનું પહેલું सूत्र मा प्रमाणे छ-( कइ ण भंते ! ) त्याहि--
सत्रार्थ:-(भते,) 3 महन्त ! ( कण अस्थि काया पण्णत्ता ?) मस्ति. जय खi Bहा छ. ( गोयमा) 3 गौतम! (पंच अस्थिकाया पण्णत्ता)मस्ति अय पाय घi छ. ( तंजहा) ते पांयनi नाम. २मा प्रमाणे छ-(धम्मस्थिकाए अधन्मस्थिकाए, आगासस्थिकाए जीवत्यिकाए, पोग्गलस्थिकाए) धारिताय
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨