________________
प्रमेन्द्रीकरा. १ उं. १ सू० २२ अनंत जीवाधिकारनिरूत्
,
आतपः = सूर्याद्युद्भवः, दंशमशकाः प्रसिद्धाः, अस्नानकम् = अङ्गप्रत्यङ्गाद्यत्रक्षालनम्, स्वेदः=प्रस्वेदः, जलः=हजोमात्रम्, मलः = कठिनी भूतं रजएव पङ्कः = स्वेदेनाऽऽर्द्री भूतोमल एव एतेवां परिदाह: तापस्तेन अनिच्छया तज्ञ्जनित दुःख से व नेनेत्यर्थः, 'अपतरं वा भुतरं वा कार्य ' अल्पतरं वा भूयस्तरं वा काले अल्पकालं बहुकालं वा 'अप्पा' आत्मनम् 'परिकले संति' परिक्लेशयन्ति = परिपीडयन्ति । 'अप्पतरं वा भुज्जतरं वा' इत्यत्र वा शब्दौ समलाभिधायकौ, तेन सामान्यतो आगे के पदों में भी समझना चाहिये। अकामशीत से बिना इच्छाके हेमन्ताद्युद्भव शीतको सहन करने से यद्यपि शीत को सहन करने की इच्छा नहीं है, परन्तु शीतनिवारण करने के साधन के अभाव से उसे सहन करना यह अकामशोत है-इस अकामशीत से अर्थात् शीत को सहन करने की इच्छा न होने पर भी शीतजन्य परीषद को सहन करने से, अकाम आतप (गर्मी) सहनकरने से, अकामदंशमशकजन्यदुःख सहन करने से, अकाम अस्नानजन्यसंताप सहन करने से, स्वेदजन्य, जल्ल जन्य, मलजन्य और पङ्कजन्य संतापको अनिच्छापूर्वक सहन करने से जो जीव अपनी आत्मा को थोड़े समय तक अथवा बहुत समय तक पीडित करते हैं वे "कालमा से काल अवसर कालं किच्चा " मर कर " अनयरेसु " कोई एक " वाणनंतरेसु देवलोगेसु " वाणव्यन्तर सम्बन्धी देवलोक में " देवताए " देवरूप से " उववत्तारो " उत्पन्न होते हैं। यहां " अप्पतरं वा भुज्जतरं वा " में जो दो " वा शब्द અકામ શીતથી, ( નિર્જરા કરવાની ઈચ્છા વિના હેમન્ત ઋતુની 3'ડી સહુન કરવાથી—જો કે ઠંડડી સહન કરવાની ઇચ્છા નથી પણ ઠંડીનું નિવારણ કરવાના સાધનોને અભાવે 'ડીને સહન કરવી તેનું નામ અકામશીત છે, ) અકામ આતપ સહન કરવાથી, અકામ દશમશક જન્ય દુઃખ સહન કરવાથી (મચ્છર આદિ જંતુઓના દશરૂપ પરીષહુને સહન કરવાથી) અકામ અસ્તાન જન્મ સતાપ સહન કરવાથી, સ્વેદજન્ય, જન્નુજન્ય, મલજન્ય, અને પકજન્ય સંતાપાને અનિચ્છા પૂર્ણાંક સહન કરવાથી, આમ ઉપરક્ત પ્રકારે જે જીવ પોતાના આત્માને ઘેાડા સમય સુધી કે વધારે સમય સુધી પીડિત કરે છે तेथेो ( कालमासे) भृत्युना समये “ कालं किच्चा " भरीने “अन्नयरेसु" अ
"
66
"
" वाणमंतरेसु देवलोगेसु ” वानव्यन्तरोना ठेवलाउमा “ देवत्ताए " देवइये " उबवत्तारो " उत्पन्न थाय छे. अहीं " अप्पतरं वा भुज्जतरं वा " मां ने मे પદ આવ્યાં છે તે દેવત્વ સંબધી સમત્વના અભિધાયક છે. તેના દ્વારા
४८
"
वा
३६३
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
