________________
भावबोधिनी टोका. पष्ठाङ्गस्वरूपनिरूपणम्
७५७
% 3D
% 3D
पञ्चपञ्च उपाख्यायिकाशतानि=अवान्तरकथाशतानि ‘एगमेगाए उवक्खाइयाए' एकैकस्यामपाख्यायिकायां 'पंच पंच अक्खाइय उवक्खाइयसयाई, पञ्चपञ्च आख्यायिकोपाख्यायिकाशतानि सन्ति । 'एवमेव' अनेन प्रकारेण 'सपुव्वावरेणं' सपूर्वापरेण-पूर्वापरसंयोजनया अगुहाओ अक्खाइयाकोडीओ' अर्धचतुर्था आरूया. यिकाकोटयः आख्यायिकानां सार्वत्रिकोटयः(३५००००००) भवतीति मक्खाओ' भवन्तीत्याख्यातं भगवता महावीरेण ।
ननु धर्मकथासु आख्यायिकानाम् उपाख्यायिकानाम् आख्यायिकोपाख्यायिकानां च तिसृणां संख्या सपादशतकोटिपरिमिता(१२५००००००) भवति, तर्हि कथमत्र आख्यायिकादीनां सार्द्धत्रिकोटिसंख्याऽभिहिता ? इति चेत्, आहनवानां ज्ञातानां पञ्चाशल्लक्षाधिकविंशतिकोटयधिकैकशतकोटिसंख्यका (१२१५. ००००००)या आख्यायिकादय उक्तास्ताद्रश्य एव आख्यायिकादयो दशसु एक उपाख्यायिका में पांचसौ पांचसौ-५००-५०० आख्यायिका उपा. ख्यायिकाएँ हैं। इस प्रकार पूर्वापर की संयोजना करने रूप तीन करोड पचास लाख ३५०००००० आख्यायिकाओं की संख्या हो जाती है। ऐसा भगवान महावीरने कहा है। शंका-धर्मकथाओं में इन आख्यायिका उपाख्यायिका और आख्यायिकाओं उपाख्यायिकाओं की तीनों की संख्या सपादशतकोटिपरिमित-एक अरब पचीस करोड १२५००००००० होती है तो फिर क्यों यहां सूत्रकारने इनकी संख्या सार्द्धत्रिकोहि साढे तीनकरोड ३५०००००० कही है ? उत्तर-नौ ज्ञातों की जो आख्यायिका आदिकों की संख्या एक अरब एकीस करोड पचास लाख १२१५०००००० कही है, ऐसी ही आख्यायिकाएँ आदि दशधर्मकथाओं में भी हैं । इसलिये યિકાઓ છે. પ્રત્યેક આખ્યાયિકામાં પાંચસો ૫૦૦-૫૦૦ પાંચસે ઉપાખ્યાયિકાઓ છે, પ્રત્યેક ઉપાખ્યાયિકામાં પાંચસો ૫૦૦-૫૦૦ પાંચસે આખ્યાયિકા ઉપાખ્યાયિકાઓ છે. આ પ્રમાણે તે બધાનો સરવાળો કરવાથી ત્રણ કરોડ પચાસ લાખ(૩૫૦૦૦૦૦૦) આખ્યાયિકાઓ થાય છે, એ પ્રમાણે ભગવાન મહાવીરે ભાખેલ છે.
શંકા-ધર્મ કથાઓમાં એ આખ્યાયિકા, ઉપાખ્યાયિકા, અને આખ્યાયિકા उपाध्याय, से ऋणुनी संन्या सपादशतकोटिपरिमित-मे ५, ५यास ४।७ (१२५०००००००) थाय छ, त! मडी सूत्रारे तेमनी सभ्या १५ । પચાસ લાખ (૩૫૦૦૦૦૦૦) કેમ કહી છે ?
ઉત્તર–નવ જ્ઞાતની આખ્યાયિકા આદિની સંખ્યા ૧ અબજ, ૨૫ કરોડ, (૧૨૫૦૦૦૦૦૦) કહી છે. એવી જ આખ્યાયિકા આદિ દશ ધર્મકથાઓમાં પણ છે.
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
