________________
७४६
समवायाङ्गसूत्रे टीका-'से किं तं णायाधम्मकहाओ' अथ कास्ता ज्ञाताधर्मकथा:-प्रव. चनस्य षष्ठमङ्ग ज्ञाताधर्मकथाङ्गसूत्रं किंविधम् ? ‘णाया धम्मकहासु णं' ज्ञाताधर्मकथासु खलु ज्ञातानि-उदाहरणानि-तत्प्रधाना धर्मकथा:-अथवा प्रथमश्रुतस्कन्धो ज्ञाताभिधायकत्वात् ज्ञातानि, द्वितीयस्तु धर्मकथा:. ज्ञातानि च धर्मकथाश्च=ज्ञाताधर्मकथा:-'ज्ञाता' इत्यत्राकारागम आर्षत्वात, तामु 'णायाणं' ज्ञातानाम्-उदाहरणत्वेनोपन्यस्तानां मेघकुमारादीनां ‘णगराइ' नगराणि ? 'उज्जा ज्ञाता, एवं विज्ञाता भवति" इनका अर्थ यही आचारांग स्वरूप के निरूपण करते समय कर दिया गया है। सो वहां से देख लेना । (सेतं णायाधम्मकहाओ)एतास्ता ज्ञाताधर्मकथा:-यह ज्ञाताधर्मङ्ग का स्वरूप है।।सू०१७९।।
टीकार्थ-'से किं तं णायाधम्मकहाओ ?' इत्यादि । हे भदंत ! ज्ञाता धर्मकथा का क्या स्वरूप है ? उत्तर-ज्ञाताधर्मकथाङ्ग नामके सूत्र में जो कि प्रवचन का छठवां अंग है उसमें दो श्रुतस्कंध हैं । पहिले श्रुतस्कंध में उदाहरण और द्वितीय में धर्मकथाए हैं। अथवा ज्ञात शब्द का अर्थ उदाहरण है। उदाहरण प्रधान जो धर्मकथाएँ हैं उनका नाम ज्ञाताधर्मकथा है। प्रथम वक्तव्य में उदाहरणप्रधान धर्मकथाओं का नाम ज्ञाताधर्मकथा है और द्वितीयवक्तव्य में ज्ञाता और धर्मकथा इन दोनों का संमिलित नाम ज्ञाताधर्मकथा है। ज्ञातृधर्मकथा ऐसा पद प्रयुक्त न होकर जो ज्ञाताधर्मकथा ऐसा पद प्रयुक्त हुआ है बह “आ” का आगम होने से हुआ है और इस आगम का कारण आर्षता है । इस ज्ञाताधर्मकथा में उदाઆ પદને સમાવેશ કરાયો છે. તેમને અર્થ આચારાંગનું સ્વરૂપનિરૂપણ કરતી १५ते मापी हीथे। छे. तो त्यins देवो. (से तं णायाधम्मकहाओ) एतास्ता ज्ञाताधर्मकथाः-ज्ञाताधमथांगनु 241 रनु २५३५ छ. ॥सू. १७६॥
2014--'से किं तं णायाधम्मकहाओ ?' इत्यादि ।
હે ભદન્ત ! જ્ઞાતાધર્મકથાનું કેવું સ્વરૂપ છે? જ્ઞાતાધર્મકાંગસૂત્ર નામના પ્રવચનના છઠ્ઠા અંગમાં બે ગ્રુતસ્કંધ છે, પહેલા કરસ્કધમાં ઉદાહરણો છે અને બીજામાં ધર્મકથાઓ છે. અથવા–“જ્ઞાત” શબ્દનો અર્થ ઉદાહરણ થાય છે. તેથી ઉદાહરણપ્રધાન જે ધર્મકથાઓ છે તેમનું નામ “જ્ઞાતાધર્મકથા” છે. પ્રથમ વક્ત
માં ઉદાહરણપ્રધાન ધર્મકથાઓનું નામ જ્ઞાતાધર્મકથા છે અને બીજા વકતવ્યમાં જ્ઞાતા અને ધર્મકથા, એ બન્નેનું સંમિલિત નામ જ્ઞાતાધર્મકથા છે. “જ્ઞાતૃધર્મકથા” એવા પદનો ઉપયોગ ન કરતાં “જ્ઞાતાધર્મકથાપદનો જે ઉપયોગ કરાયો છે તે 'आनो सासम वाथी ४२॥ये छ, अने मा मनु ॥२९॥ 'आर्षता' छे.
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
