________________
भावबोधिनी टीका प्रथमसमवाये देवानां स्थित्यादिनिरूपणम् ____ मूलम्--जे 'देवा सागरं सुसागरं सागरकंतं भवं मणुं माणुसोत्तरं लोगहियं विमाणं देवात्ताए उववण्णा, तेसिं णं देवाणं उक्कोसेणं एगं सागरोवमं ठिई पण्णता ।१५। तेणं देवा एगस्स अद्धमासस्स आणमंति वा पाणमंति वा उस्ससंति वा नीससंति वा ।१६ तेसिं णं देवाणं एगस्त वाससहस्सस्स आहारट्टे समुपज्जइ ।१७। संतेगइया भवसिद्धिया जे जीवा ते एगे णं भवग्गहणेणं सिज्झिस्संति बुज्झिस्संति मुच्चिस्संति परिनिव्वाइस्संति सव्वदुक्खाणमंतं करिस्तति ।सू० १८॥
टीका--'जे देवा' इत्यादि । ईशानाभिधेयस्य द्वितीयदेवलोकस्य सप्तमे प्रस्तटे स्थितानि यानि सागर-सुसागर-सागरकान्त-भवमनु-मानुपोत्तर-लोकहिताख्यानि सप्तविमानानि सन्ति, तत्र उत्पन्ना ये देवास्तेषामुत्कर्षेण एकं सागरोपमं स्थितिः । अत्र देवानामेव एकं सागरोपमं स्थितिः, न तु देवीनाम् तासां सागरोपमस्थितेरभावात् । ते खलु देवा अर्द्धमासस्यान्ते अानन्ति= अन्तरुच्छ्वासं गृह्णन्ति, प्राणन्ति अन्तनिःश्वास गृह्णन्ति, उच्छसन्ति बाह्यमुच्छ।सं ___जे देवा सागरं' इत्यादि ।
टीकार्थ-ईशान नामक द्वितीय देवलोक के सातवें प्रस्तर में सागर, सुसा. गर सागरकान्त, भव, मनु, मानुषोत्तर और लोकहित, ये सात विमान हैं। इन विमानों में उत्पन्न हुए जो देव हैं उवकी उत्कृष्टस्थिति एक सागरोपम की होती है। सागरोपमकी स्थिति देवों की ही होती है, देवियों की नहीं । ये देव एक पक्ष के अन्त में भीतर में उ स लेते हैं और एक पक्ष के अन्त में ही मितर में निःश्वास लेते हैं इसी प्रकार "जे देवा सागरं" इत्यादि ।
ટીકાર્ય–ઈશાન નામના બીજા દેવલોકના સાતમાં પ્રસ્તરમાં સાગર, સુસાગર, સાગરકાન્ત, ભવ, માનુષત્તર, અને લોકહિત, એ સાત વિમાન છે. તે વિમાનમાં ઉત્પન્ન થયેલા જે દેવે છે તેમની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ એક સાગરોપમની હોય છે, દેવેની જ સ્થિતિ સાગરોપમની હોય છે. દેવીઓની નહીં. તે દેવે એક પખવાડિયાને અંતે અંદર ઉચ્છવાસ લે છે અને એક પખવાડિયાને અંતે અંદર નિ.શ્વાસ લે છે.
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
