________________
६४८
समवायाङ्गसूत्रे
लक्षतमं समवायमाह
मूलम् - - जंबूदीवे णं दीवे एगं जोयणसयसहस्सं आयामविक्खंभेणं पण्णत्ते || सू० १६३॥
टीका- 'जंबूदीवे णं' इत्यादि - 'जंबूदीवे णं दीवे' जम्बूद्वीपः खलु द्वीपः एगं जोयणसयसहस्स' एकं योजनशतसहस्रम् = लक्षयोजनानि यावत् ' आयामविक्खंभेणं' आयामविष्कम्भेण 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तः ।। सू. १६३||
द्विलक्षतमं समवायमाह
मूलम् - लवणे णं समुद्दे दो जोयणसय सहस्साइं चक्कवालविक्खंभेणं पण्णत्ते ॥ सू० १६४ ॥
टीका - - ' लवणे णं' इत्यादि - 'लवणे णं समुद्दे' लवणः खलु समुद्रः 'दो जोयणसय सहस्साई' द्वे योजनशतसहस्रे - द्विलक्षयोजनानि 'चकवाल विक्खभेणं' चक्रवालविष्कम्भेण वर्तुल विष्कम्भेण 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तः ॥ स्. १६४॥
अब सूत्रकार एक १ लाख वें समवाय का कथन करते हैं-- 'जंबू दीवे णं दीवे' इत्यादि ।
टीकार्थ - - जंबूद्वीप का विस्तार एक १ लाख योजन का है || सू. १६३ || अब सूत्रकार दो लाख वां समवाय प्रकट करते हैं-- 'लवणेणं समुद्दे' इत्यादि ।
टीकार्थ -- लवणसमुद्र दो लाख विष्कंभ की-गोल चूडी के आकार के विस्तार की अपेक्षा - दोलाख योजन का विस्तारवाला है। जंबूद्वीप का आकार तो थाली के समान गोल है। और अवशिष्ट द्वीप समुद्रों की आकृति गोल चूडी के जैसी है । यह वात चक्रवाल पद से प्रकट की गई है || सु. १६४॥
हवे सूत्रभर मेड लाय ( १००००० ) नां सभवायो मतावे छे - जंबूदीवेणं दीवे' इत्यादि ।
ટીકા—જ બુદ્વીપના વિસ્તાર એક લાખ યોજનના છે. ાસ ૧૬૩ા
हवे सूत्रार में सामनां समवायो उहे छे. -- 'लवणेणं समुद्दे' इत्यादि ।
ટીકા –લવણસમુદ્ર ચક્રવાલ વિષ્ણુભની અપેક્ષાએ–ગાળ ચૂડીના આકારની અપેક્ષાએ બે લાખ યોજનના વિસ્તારવાળા છે. જમૂદ્દીપના આકાર તે થાળીના જેવા ગેાળ છે. અને ખાકીના દ્વીપ સમુદ્રોની આકૃતિ ગાળ ચૂડીના જેવી છે. એ વાત ચક્રવાલ પદથી દર્શાવવામાં આવેલ છે. ાસૂ. ૧૬૪
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર