________________
४६८
समवायाङ्गसूत्रे द्वादशानामभिवद्धितमासानामेकोऽभिवद्धितसंवत्सरो भवति । एकस्मिन् अभि. वदिते मासे एकत्रिंशदहोरात्राश्चतुर्विशत्यधिकैकशतभागविभक्तस्य एकाहोरात्रस्य एकविंशत्यधिकैकशतभागाश्च ३१ १२१/१२४ भवन्ति । अस्यां संख्यायां द्वादशभिर्गुणनेन ज्यशीत्यधिकत्रिशतान्यहोरात्रा द्विषष्टिभागविभक्तस्य दिवसस्य चतुश्चत्वारिंशद् भागाश्च भवन्ति । एतत् प्रमाणो हि अभिवद्धित संवत्सरो भवति । इत्थं त्रयाणां चन्द्रसंवत्सराणां द्वयोश्वाभिवदितसंवत्सरो रात्रिन्दिवानां संयोजने त्रिंशदुत्तराष्टादशशतानि (१८३०)रात्रिंदिवानि भवन्ति । ऋतुमासश्च त्रिंशताऽहोरात्रैः संपद्यते, इतित्रिंशता भागदाने एकषष्टिः ऋतुमासा लभ्यन्ते । 'मंदरस्स णं पव्वयस्स' मन्दरस्य खलुः पर्वतस्य 'पढमे कंडे' प्रथमः काण्डः 'एगसहिजोयणसहस्साई' एकपष्टियोजनसहस्राणि 'उड्ढं उच्चत्तेणं' उर्ध्वमुच्चत्वेन 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तः । इहंतु मन्दरो नवनवतिसहस्रयोजनप्रमाणो भागद्वयविभक्तः १२बारह अभिवर्द्धित मासों का१अभिवद्धित संवत्सर होता है। एक अभिः वर्द्धित मास में३१इकतीस अहोरात्र और१२४भागों में विभक्त एक अहोरात्र के १२१ भाग होते हैं। अर्थात्३१ १२१/१२४अहोरात्र होते हैं। इस संख्या में१२बारह का गुणा करने से ३८३अहोरात्र और६२बासठ भागों में विभक्त एकदिन के ४४ भाग होते हैं अर्थात् ३८३ ४४/६२ अहोरात्र होते हैं। यही प्रमाण अभिवर्द्धित संवत्सर का है। इस प्रकार तीन चंद्र चंद्रसँवत्सरों
और दो अभिकर्द्धित संवत्सरो के अहोरात्र को जोडने पर १८३० रातदिन होते है। इन १८३० में एक ऋतुमास का जो कि३०तीस अहोरात्र का होता है तीस भाग देने पर६१इकसठ ऋतुमास आते हैं। इस तरह एक युग में ६१ इकसठ होते हैं यह वात प्रमाणित हो जाती है। सुमेरु पर्वत का प्रथम कांड ६१इकसठ हजार योजन का ऊँचा है। ९९नन्नानवे બાર અભિવદ્ધિત માસોનું એક અભિવદ્ધિત સંવત્સર થાય છે. એક અભિવદ્ધિત માસમાં ૩૧ ૧૨૧/૧૨૪ અહોરાત્ર-દિવસરાત હોય છે. તેના બાર ગણું કરવાથી ३८३ ४४/१२ मारा थाय छे. ये रीते मलिपद्धित सवत्सरना 3८३ ४४/१२ દિનરાત થાય છે. એ પ્રમાણે ત્રણ ચંદ્રસંવત્સર (ચાન્દ્ર વર્ષો) અને બે અભિવદ્ધિત સંવત્સર (અધિક માસવાળાં વર્ષો) ના અહોરાત્રને સરવાળો કરતાં ૧૮૩૦ એકહજાર આઠસો ત્રીસ દિનરાત થાય છે. તેને ૧૮૩૦ એકહજાર આઠસો ત્રીસ ઋતમાસના ૩૦ દિનરાત વડે ભાગતાં એકસઠ (૬૧) રૂતુમાસ આવે છે. આ રીતે એક યુગમાં એકસઠ (૬૧) રૂતુ માસ હોય છે તે વાત સાબિત થઈ જાય છે. સુમેરુ પર્વતને પહેલ કાંડ એકસઠ હજાર (૬૧૦૦૦) જન ઊંચે છે. નવાણું હજાર
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
