________________
भावबोधिनी टीका. अष्टचत्वारिंशत्तमे समवाये चक्रवत्तीनां नगरादि निरूपणम४३३ च्छति । 'थेरेण' स्थविरः खलु 'अग्गिभूई' अग्निभूतिः ‘सत्तचालीसं' सप्तचत्वारिंशद् 'वासाई' वर्षाणि 'अगारमझेअगारमध्ये 'वसित्ता' उषित्वा 'मुंडे' मुण्डो 'भवित्ता' भूत्वा 'अगाराओ' अणगारियं अगारात् अनगारितां 'यचइए' प्रत्रजितः ॥ सु. ८६ :
अष्टचत्वारिंशत्तम समवायमाह-'एगमेगस्स णं' इत्यादि ।
मूलम्-एगमेगस्स णं रन्नो चाउरंतचक्रवहिस्स अडयालीसं पट्टणसहस्सा पण्णत्ता। धम्मस्स णं अरहओ अडयालीसं गणा अडयालीसं गणहरा होत्था। सूरमंडलेणं अडयालीसं एकसट्रिभागा जोयणस्स विक्खंभेणं पण्णत्ते ॥सू. ८७॥
टीका--'एगमेगस्स णं' एकैकस्य खलु 'रनो' राज्ञः कीदृशस्य ? 'चाउरंतचकवहिस्स' चातुरन्तचक्रवर्तिनः चत्वारः अन्ताः अन्तः प्रदेशाः चतुरन्ताः, ते चेह विवक्षावशाभूमेरेव गृह्यन्ते, चतुरन्ता एव चातुरन्तास्तेषु चक्रं शास. नचक्रं वर्तते यस्य स चातुरन्तचक्रवर्ती तस्य-चातुरन्तचक्रवर्तिनः 'अडयालीसं' अष्टचत्वारिंशत् 'पट्टणसहस्सा' पत्तनसहस्राणि यत्र हि विविधदेशोद्भवानि पण्यवस्तूनि विक्रयणार्थ पतन्ति एकत्री भवन्ति तानि पत्तनानि, सकलवस्तुमापक मनुष्य की चक्षु इन्द्रिय का विषय होता है। स्थविर अग्निभूति ४७ सेंतालीस वर्ष तक घर में रहे और बाद में मुडित होकर उन्होंने गृहावस्था से मुनि अवस्था धारण की सू० ८६॥
अब सूत्रकार ४८ अडतालीससंख्या विशिष्ट समवाय का कथन करते है-'एगमेगस्स णं रन्नो' इत्यादि।
टीकार्थ-एक एक चक्रवर्ति के अडतालीस हजार पत्तन होते है। जहा पर अनेक देश की पण्यवस्तुएँ बेचने योग्यवस्तुएँ बिकने के लिये एकत्रित होती हैं उसका नाम पत्तन है। अर्हत भगवान् धर्मनाथ का समूह
સ્થવિર અગ્નિભૂતિ ૪૭ સુડતાલીસ વર્ષ સુધી ગૃહસ્થાશ્રમમાં રહ્યા હતા. ત્યાર બાદ તેમણે મુંડિત થઈને સાધુ અવસ્થા ધારણ કરી હતી સૂ. ૮૬
હવે સૂત્રકાર અડતાલીસ (૪) સંખ્યાવાળાં સમવાયનું કથન કરે છે– 'एगमेगस्स रन्नो' इत्यादि ! ટીકાથ–પ્રત્યેક ચક્રવર્તિના અડતાલીસ (૪૮)હજાર પત્તન હોય છે. જ્યાં અનેક દેશની ચીજો વેચાવા માટે એકત્ર થાય છે. તે સ્થાનને પત્તન કહે છે. અહત ભગવાન
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર