Page Text
________________
भावबोधिनी टोका. चतुस्त्रिंशत् समवाये चक्रवर्त्यादिनिरूपणम् __ _३९९ भवणावाससयसहस्साइं पण्णत्ताइं । पढम पंचमछट्रीसत्तमासु चउसु पुढवीसु चोत्तीसं निरयावाससयसहस्साइं पण्णत्ताई ॥ सू० ७३॥
टीका - 'जंबुद्दीवे णं' इत्यादि-जम्बुद्वीपे खलु द्वीपे चतुस्त्रिंशत् 'चकवटिविजया' चक्रवर्ति विजयाः चक्रवर्तिनां विजेतव्यानि क्षेत्रखण्डानि प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-द्वात्रिंशद्विदेहे द्वौ भरते ऐरवते च एको मरते एक ऐरवते चेत्यर्थः। जम्बूद्वीपे खलु द्वीपे चतुत्रिंशद् 'दीहवेयड्डा' दीर्घवैताढयाः-पर्वतविशेकाः प्रज्ञप्ताः। जम्बूद्वीपे खलु द्वीपे 'उकोसपए' उत्कृष्टयदे चतुर्विंशत् तीर्थकराः समुत्पद्यन्ते । ते हि एकस्मिन्नेव समये समुस्पद्यन्ते इति तु न मन्तव्यम्, यतः एकस्मिन समये चतुर्णामेव तीर्थकराणामुत्पत्तिस भवः। तदेव विविच्यते-मेरु पर्वतशिखरे पूर्वपश्चिमयोर्दिशोरेकमेकं शिलातलं वर्तते । तेन तत्र द्वयो द्वयोरे वाभिषेकः संभवति, अतः पूर्वमहाविदेहे द्वौ, पश्चिममहाचिदेहे च द्वौ इति
टीकार्थ-'जंबूद्दीवेणं दीवे' इत्यादि-जंबूद्वीप नामके द्वीप में चक्रवर्तियो द्वास विजेतव्य ३४ चोतीस क्षेत्रखंड विजय कहे गये हैं। वे इस प्रकार से हैं-३२ बत्तीस महाविदेह में हैं और दो भरतक्षेत्र एवं ऐरचत क्षेत्र में हैं। अर्थात् एक भरतक्षेत्र में है और पक १ ऐरक्तक्षेत्र में जंबूद्वीप नामके द्वीप में ३४ चोतीस दीर्घवैताढय-पर्वतविशेष व हे गये हैं। जंबूद्वीप नामके द्वीप में उत्कृष्टपद में३४ चोतीस तीर्थकर उत्पन्न होते हैं। ये एक ही समय में उत्पन्न होते हैं ऐसा नहीं मानना चाहिये क्योंकि एक समय में चार ही तीर्थंकरों की उत्पत्ति का संभव है। वह इस प्रवार से है-मेरु पर्वत के शिखर पर पूर्वपश्चिम दिशाओं में एक एक शिलातल है। वहां दा दो का हो अभिषेक बन सका है। इसलिये पूर्वमहाविदेह में दो और पश्चिममहाविदेह में दो इस प्रकार ४ चार
टार्थ -"जंबूद्दीवेणं दीवे” इत्यादि । भूदी५ नामना द्वीपमा यq. વતી દ્વારા વિજેતવ્ય ૩૪ ચોત્રીસ ક્ષેત્રખંડોને “વિજય’ કહેલ છે. તે આ પ્રમાણે છે-૩૨ બત્રીસ મહાવિદેહમાં છે અને બે ભરતક્ષેત્ર અને ઐરાવત ક્ષેત્રમાં છે–એટલે કે એક ભરતક્ષેત્રમાં છે અને એક ઐરાવત ક્ષેત્રમાં છે. જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં ૩૪ ચોત્રીસ દીધતાય-પર્વત વિશેષ છે. જંબુદ્વિપ નામના દ્વીપમાં ઉત્કૃષ્ટ પદમા ૩૪ ચોત્રીસ તીર્થકર ઉત્પન્ન થાય છે. તેઓ એક જ સમયે ઉત્પન્ન થાય છે એમ માનવાનું નથી, કારણ કે એક સમયે ચાર જ તીર્થકરે ઉત્પન્ન થવાની સંભવિતતા છે. તે આ પ્રમાણે છે-મેરૂ પર્વતના શિખર પર પૂર્વ પશ્ચિમ દિશામાં એક એક શિલાતલ છે. એ. એ તીકનો જ અભિષેક થઈ શકે છે. તેથી પૂર્વ મહાવિદેહમાં બે અને
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
| SR No. | 006314 |
| Book Title | Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1962 |
| Total Pages | 1219 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_samvayang |
| File Size | 68 MB |