________________
सुघा टीका स्था० १०० ७८ संसारी जीवावस्थानिरूपणम् ६६७
छाया-द्वितीयां च दशां प्राप्तो, नानाक्रीडामिःक्रीडति ।
___ न तत्र काममोगेषु तीब्रा उत्पद्यते मतिः॥१॥ इति ॥२॥ तथा-मन्दा-यस्यां दशायां जनःपशस्तबलबुद्धयभायात् तत्साध्यकार्यमुपदर्शयितुमसमर्थों भवति, परन्तु भोगानुभूती सक्षमो भवति सा दशा मन्दा। तदुक्तम्-" तइयं च दसं पत्तो, अणुपुव्धीए जो नरो।
समत्थो भुंजिउं भोगे, जइ से अस्थि घरे धुवा ॥१॥" छाया-तृतीयां च दशां प्राप्त आनुपूळ यो नरः।
___ समर्थों भोक्तुं भोगान् यदि तस्य सन्ति गृहे ध्रुवाः ॥१॥ इति । अयं भावः-मन्दाभिधानां तृतीयां दशाम् आनुपूर्व्या-क्रमेण प्राप्तो यो नरः स भोगान् भोक्तुं समर्थों भवति, यदि ते भोगास्तस्य जनस्य गृहे ध्रधाः निश्चिताः भवेयुरिति ॥३॥ तथा-बला-यस्यामवस्थायां पुरुषो बलयुक्तो भवति, सा दशा बलयोगाद् वलेत्युच्यते।
"बिइयंच दसं पत्तो' इत्यादि।। द्वितीय अवस्था को प्राप्त हुआ मनुष्य जो नाना प्रकारकी क्रीडाओं को करता है वही उसकी क्रीडा अवस्था है, इस अवस्था में यह कामभोगोंमें तीव्रमतिवाला-उत्पन्न नहीं होता है। जिस दशामें मनुष्य प्रशस्त बल बुद्धि के अभाव से प्रशस्त बल बुद्धि से साध्यकार्य को दिखलाने के लिये असमर्थ होता है, परन्तु भोगों की अनुभूति करने में समर्थ होता है ऐसी वह उसकी दशा मन्दा कही गई है. कहा भी है
"तइयं च दसं पत्तो' इत्यादि।
मन्दानाम की तृतीय दशाको क्रमशः प्राप्त हुआ जो मनुष्य भागों को भोगने में समर्थ होता है यदि वे भोग उसके घरमें ध्रुव-निश्चित
દ્વિતીય અવસ્થા જેણે પ્રાપ્ત કરી છે એવો મનુષ્ય વિવિધ પ્રકારની ક્રિીડાઓ કર્યા કરે છે. તેથી જ આ અવસ્થાને કીડા અવસ્થા કહે છે. આ અવસ્થામાં માણસ કામોની તીવ્ર અભિલાષાવાળે હેતે નથી.
(૩) મન્દા અવસ્થા–જે અવસ્થામાં પ્રશસ્ત બલબુદ્ધિના અભાવને લીધે. મનુષ્ય પ્રશસ્ત બલબુદ્ધિ વડે સાધ્ય એવાં કાર્યોને કરી શકવાને અસમર્થ હોય છે, પરતુ ભેગની અનુભૂતિ કરવાને સમર્થ હોય છે, તે અવસ્થાનું નામ મદા अवस्था छे. ४ ५ छ :-" तइय' च दस पत्तो" त्या
મન્દી અવસ્થા જેણે પ્રાપ્ત કરી છે એવો મનુષ્ય ભેગોને ભેગવવાને
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
