________________
सुधा टीका स्था. ८ सू७ अनालोचिताप्रतिक्रान्तमायाविनअ, यति गर्हणानि० ३१ गतस्य किंचिद्विषयां भाषां वाणीं भाषमाणस्य = सामान्येन वदतो, यावता पदेनप्रज्ञापयतः=विशेषरूपेण वदतः प्ररूपयतः = युक्तिप्रयुक्तिभिश्च वदतस्तस्य दुर्भगस्य चत्वारः पञ्च वा अन्ये देवाः अनुक्ताः = केनाऽप्यप्रेरिता एव अनभिमतस्य तस्य भाषणनिषेधाय अभ्युत्तिष्ठन्ति - ऊर्ध्वो भवन्ति, वदन्ति च - हे देव ! मा वहु भाषताम् मा बहु भावताम् - इति । अत्र सूचयतीति ॥ स्र० ७ ॥
वाक्यद्विरुक्तिस्तस्यात्यन्ताप्रियत्वं
"
इत्थमुपागता प्रोक्ता, सम्पति तस्यायतिगर्द्दतामाह -
मूलम् - से णं ताओ देवलोगाओ आउक्खएणं भवक्खएणं ठिक्खणं अनंतरं चयं चइत्ता इहेव माणुस्सर भवे जाई इमाई कुलाई भवंति तद्यथा - अंतकुलाणि वा पंतकुलानि वा तुच्छकुलाणि वा दरिद्दकुलाणि वा भिक्खागकुलाणि वा किवणकुलाणि वा, तहप्पगारेसु कुलेसु पुमत्ताए पच्चायाइ, से णं तत्थ मे भवइ - दुरूवे दुवन्ने दुग्गंधे दुरसे दुष्फासे अणिट्टे है, अर्थात् महापुरुषोंके योग्य आसन पर उसे नहीं बैठाती है, तथाकिसी भी देव सभामें गये हुए उस देवको किसी भी विषय पर बोलते समय यावत् विशेष रूप से युक्ति प्रयुक्तियां द्वारा अपने विषयका प्ररूपण करते समय उस दुर्भग देवका चार पांच देव जो किसी भी तरह से दूसरे देवों द्वारा उकसाये नहीं जाते हैं, खडे होकर भाषण करनेसे निषेध कर देते हैं, और कहते हैं, हे देव ! अब तुम अधिक मत बोलो २ यहां जो इस प्रकार से द्विरुक्ति हुई है, वह उसमें अत्यन्त अप्रियता प्रकट करनेके लिये हुई है | सू० ७ ॥
કોઈ પણ વિષય પર જ્યારે ખેલે છે, યાવત્ વિશેષ રૂપે યુક્તિપ્રયુક્તિઓ દ્વારા પેાતાના વિષયનું પ્રતિપાદન કરવા માંડે છે, ત્યારે તે પરિષદમાં હાજર હાય એવા ચાર પાંચ દેવા-(કે જેમને અન્ય દેવેા દ્વારા તેની વિરૂદ્ધ ઉશ્કેરવામાં પણ ન આવ્યા હાય-) ઊભા થઇ જઇને તેને ખેલવા દેવાને નિષેધ १रे छे, भने उडे छे } "हे देव ! हवे तभे अधिन मोबो डे हेव ! હવે તમે બેલવાનું અધ કરા ” અહી જે આ પ્રકારની દ્વિરુક્તિ થઇ છે, તે તેના પ્રત્યે અત્યન્ત અપ્રિયતા ( અણુગમા ) પ્રકટ કરવાને માટે થઈ છે.ાસ ગા
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
