________________
५८४
स्थानाङ्गसूत्रे " दुवालसमासपरियाए समणे निग्गंथे अनुत्तराणं देवाणं तेउल्लेस वीइवयह।"
छाया-द्वादशमासपर्यायः श्रमणो निर्ग्रन्थोऽनुत्तराणां देवानां तेजोलेश्यां व्यतिव्रजति-इति। तथा च-"नैयास्ति राजराजस्य, तत्सुखं नैव देवराजस्य ।
यत्सुखमिहैव साधो कव्यापाररहितस्य ॥१॥" इति । इतोऽतिरिक्तं सुखं तु दुःखपतीकारमात्रत्वेन सुखाभिमानजनकमात्रमेव । तदुक्तम्
"प्रतीकारं व्याधेः सुखमिति व्यवस्यति जनः" इति । " सुख हि दुःखपतिकारसेवया स्थिते च दुःख तनुनि व्यवस्यति' इति च । 'निखम्म' इत्यत्र नपुंसकत्वं मकारस्य द्वित्वं च प्राकृतत्वादिति ९ ततो"दुवालसमासपरियाए समणे " इत्यादि ।
एक वर्षकी दीक्षा पर्यायवाला श्रमण निर्ग्रन्थ अनुत्तर देवोंकी लेश्याको उल्लङ्घन कर देता है तथा च--
" नैवास्तिराजराजस्य" इत्यादि ।।
जो सुख इस लोकमें लौकिक व्यापारसे रहित हुए साधुको है, वह सुख न तो कुबेरको है और न देवराज इन्द्रको है।
इससे अतिरिक्त जो सुख है वह तो दुःखका प्रतीकार होनेसे सुखकी कल्पना मात्रका जनक ही है।
कहा भी है-'प्रतीकारं व्याधेः" इत्यादि ।
व्याधिका प्रतीकारकोही मनुष्य सुखरू मानताहै, दुःखका प्रतिकार करते २ जब दुःख अल्प मात्रामें अवशिष्ट रह जाता है लोग उसेही सुख मान लेते हैं।
"दुवालसमासपरियाए समणे" त्याह
એક વર્ષની દીક્ષા પર્યાયવાળે શ્રમણનિગ્રંથ અનુત્તર દેવની તેજલેશ્યાનું पm Bea'धन श ना छे. वणी- नैवास्त्ति राजराजस्य' त्याह
આ લેકમાં લૌકિક વ્યવહારથી રહિત થયેલા સાધુને જે સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે, એવા સુખની પ્રાપ્તિ કુબેરને પણ થતી નથી અને દેવરાજ ઈન્દ્રને પણ થતી નથી. આ સિવાયનું જે સુખ છે તે તે માત્ર દુઃખના પ્રતીકારરૂપ હોવાથી सुमनी ४६५ना मात्रनु न डाय छे. ४थु ५४४ छ है-“ प्रतीकार' व्याधेः " त्याह
વ્યાધિના પ્રતીકારને જ મનુષ્ય સુખરૂપ માને છે. દુઃખનો ઈલાજ કરતાં જ્યારે દુઃખ અલ્પ માત્રામાં બાકી રહી જાય છે, ત્યારે મનુષ્ય તેને જ સુખ માની લે છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
