________________
४८०
स्थानाङ्गसूत्रे इत्यत्र ' यावत् ' पदेन 'बुद्धे मुत्ते परिनिव्वुडे सव्वदुक्खप्पहीणे' इत्येतानि पदानि ग्राह्याणि । व्याख्यात्वेषां पूर्वं गता ॥ सू० ३९॥ ___“ नैरयिकतया उत्पन्नः' इति पूर्वमुक्तम् । क्षेत्रतो नारकसमीपवर्तिनो भवनवासिन इति भवनवासिनो दशविधत्वेनाह
मूलम् -दसविहा भवणवासी देवा पण्णत्ता, तं जहाअसुरकुमारा जाय थणियकुमारा । एएसि णं दसविहाणं भवनवासीणं देवाणं दस चेइयरुक्खा पण्णत्ता, तं जहा-आसत्थ १, सत्तिवन्ने २, सामलि ३, उंबर ४, सिरीस ५ दहिवन्ने ६॥ वंजुल ७ पलास ८ वप्पा-पए ९ य कणियाररुक्खे १०।सू०४०॥ __छाया - दशविधा भवनवासिनो देवा प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-असुरकुमारा यावत् स्तनितकुमाराः । एतेषां खलु दशविधानां भवनवासिनां देवानां दशचैत्यक्षाः हैं । "सिद्धे जावप्पहीणे" में यावत्पदसे "बुद्धे मुत्ते, परिनिव्वुडे सव्य दुक्खप्पहीणे " इन पदोंका संग्रह हुआ है, इन पदोंकी व्याख्या पहिले की जा चुकी है। सूत्र ३९ ॥
३९ सूत्र में “ नैरपिककी पर्यायसे उत्पन्न हुए हैं" ऐसा अन्तमें कहा गया है, सो क्षेत्रकी अपेक्षा भवनवासी नारकके समीपवर्ती होते हैं-इसलिये अब मूत्रकार भवनवासियोंका दशविध रूपसे कथन करते हैं - " दसविहा भवणवासी देवा पण्णत्ता" इत्यादि ॥सूत्र ४० ॥ टीकार्थ-भवनवासी देव दश प्रकारके कहे गयेहैं-जैसे-असुरकुमार यावत् स्तनितकुमार इन १० प्रकारके भवनवासी देवोंके १० चैत्यवृक्ष कहे “सिद्धे जावप्पहीणे" मा सूत्रमारे " जाव ( ५-त)" ५४ १५रायुं छे. तना ६२ " बुद्धे, मुत्ते, परिनिव्वुडे सव्वदुक्खप्पहीणे" 21 ॥२ ५होने सय થયો છે. આ પદેને અર્થ આગળ સ્પષ્ટ થઈ ચૂક્યો છે. એ સૂત્ર ૩૯ છે
પૂર્વસૂત્રમાં એવું કથન કરવામાં આવ્યું છે કે કૃષ્ણ વાસુદેવ નરકમાં ઉત્પન્ન થયા છે. ક્ષેત્રની દષ્ટિએ વિચારવામાં આવે તે ભવનવાસી દે પણ નારકોની સમીપના ક્ષેત્રમાં જ રહે છે. આ સંબંધને કારણે હવે સૂત્રકાર ભવનવાસી દેવાના દસ પ્રકારનું કથન કરે છે–
"दसविहा भवणवासी देवा पण्णत्ता" त्या:-(सू. ४०) टी -नवासी वाइस प्रा२न४ा छे. (१) सु२७मार, (२) नारामार, (३) सुप भा२, (४) विधुत्भार, (५) अभिभा२, (६) aligभा२, (७) 5.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
