________________
स्थानागसूत्रे तत् सर्वमतीचारजातं प्रकटो कारयति सोऽपब्रीडा अपनीडक इत्युच्यते, इति । प्रकारकः-आलोचनानन्तरं योऽतीचारवतः सापोः शुद्धिकारकः सः। तदुक्तम्--
" आलोइयम्मि सोहिं, जो कारावेइ सो पकुव्वओ"। छाया--आलोचिते शोधि यः कारयति स प्रकारकः-इति ॥ ५ ॥
अपरिस्रावी-परिस्रवतीति परिस्रावी, न परिस्रावीत्यपरिस्रावी-आलोचकदोषाणामन्येभ्योऽकथनशीलः, तदुक्तम्__ " जो अन्नस्स उ दोसे, न कहेई य अपरिसाई सो होइ "। छाया-योऽन्यस्मै तु दोषान् न कथयति चाऽपरिस्रावी स भवति-इति ॥ ६ ॥
निर्यापकः-निर्यापयति-तथाविधया युक्त्या गुर्वपि प्रायश्चित्तं शिष्येण निर्वाहयति यः स तथा । तदुक्तम्--
“निज्जवओ तहकुणइ, निव्वहई जेण पच्छित्तं"। छाया-निर्यापकस्तथा करोति निवहति येन प्रायश्चित्तम्-इति ॥ ७॥ व्यवहारवान है, एवं जो अपने अतिचारोंको छुपाते हुए साधुसे तथा प्रकारकी युक्ति द्वारा सर्व अतिचारोंको प्रकट करा लेता हैं, वह अप. बीडक है, आलोचनाके पश्चात् जो अतीचारवाले साधुकी शुद्धिकरता है वह प्रकारका है कहा भी है--"आलोइयम्मि सोहि " इत्यादि ।
जो आलोचकके दोषोंको अन्यके प्रति प्रकट नहीं करता है उसे अपरि लायी कहा गया है कहा भी है--
" जो अन्नस्स उ दोसे" इत्यादि ।
जो तथाप्रकारकी युक्तिसे भयंकरसे भयंकर बहुत भारी भी प्राय. श्चित्तको शिष्यसे पलवा लेता है वह निर्यापक है कहा भी है___“निज्जवओ तह कुणइ " इत्यादि। રવાનું કહે છે પિતાના અતિચારેને છુપાવનારા સાધુ પાસે યુક્તિપયુક્તિથી અતિચારે પ્રકટ કરાવનાર સાધુને અપવીડક કહે છે.
આચના કરાવ્યા બાદ અતિચારેનું સેવન કરનાર સાધુની શુદ્ધિ કરાपारने ५४।२४ ४३ छे. यु. ५५ है-" आलोइयम्मि सोहिं " त्यादि
આલેચકના દેષને અન્યની આગળ પ્રકટ નહીં કરનારને અપરિસ્ત્રાવી ४ छ, ४यु ५५ छे -“जो अन्नस्स उ दोसे" त्या.
નિર્યાપક-જે યુક્તિપ્રયુક્તિ પૂર્વક–સમજાવી-પટાવીને-ભયંકરમાં ભયંકર પ્રાયશ્ચિત્તનું પણ શિષ્યની પાસે પાલન કરાવે છે, તેને નિયપક કહે છે. કહ્યું पण छ-"निज्जवओ तह कुण" त्याहि.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
