________________
४१४
% 3A
स्थानाङ्गसूत्रे दीवद्धगाणं' इत्यादि पुष्करवरद्वीपार्द्धगतौ अपि मन्दरौ दशयोजनशतानि उद्वेघेन, इत्यादि, एवमेव धातकीखण्डमन्दरवदेव विज्ञेयौ ।
उक्तञ्च-'धायइसंडे मेरू, चुलसीइसहस्स ऊसिया दोवि ।
ओगाढा य सहस्सं, होति य सिहरंमि वित्थिण्णा ॥१॥ मूले पणनउइसया, चउ. णउइसया य होति धरणियले ॥” इति छाया-धातकी खण्डे मेरू चतुरशीति सहस्राणि उच्छितौ द्वावपि । अवगाढौ च सहस्रं, भवतश्च शिखरे बिस्तीणौँ ॥१॥ मूले पश्चनवतिशतानि चतुर्नवतिशतानि च भवन्ति धरणितले इति ॥ सु० २२॥
मूलम्-सवे विणं ववेयड्डपव्वया दस जोयणसयाई उड्डूं उच्चत्तेणं, दस गाउयसयाइं उबेहेणं सव्वत्थ समा पल्लगसंठाणसंठिया, दसजायणसयाई विक्खंभेणं पण्णत्ता ॥ सू० २३ ॥ ___ छाया-सर्वेऽपि खलु वृत्तवैताढयपर्वता दशयोजनशतानि ऊर्ध्वमुच्चत्वेन, दशगव्यूतशतानि उद्वेधेन, सर्वत्र समाः पल्यकसंस्थानसंस्थिताः, दशयोजनशतानि विष्कम्भेण प्रज्ञप्ताः ॥ मू० २३ ॥
टीका-'सव्वे विणं' इत्यादि
व्याख्या स्पष्टा । नवरं-सर्वेऽपि विंशतिसंख्यका अपि वृत्तवैताढयपर्वताः। विंशतिसंख्यकन्वमेतेषां-पञ्चसु हैमवतेषु पश्चानां शब्दापातिनां, पञ्चसु ऐरण्यय. तेषु पञ्चानो विकटापातिनां, पञ्चमु हरिबर्षेषु पञ्चानां गन्धापातिनां, पञ्चसु रम्यकवर्षेषु पश्चानां माल्यवतां च सद्भावादिति । ' वृत्तवैताढय ' इत्यत्र वृत्तेति विशेषणं दीर्घवैताढय व्यवच्छेदार्थम्॥ सू० २३ ।। रवर द्वीपार्धमें भी दो मन्दर पर्वतोंका कथन इसी प्रकारसे है, यही बात "पुस्खरवरदीवद्धगाणं मंदरा" इत्यादि सूत्र पाठसे प्रकट की गईहै ॥सू.२२॥
"सव्वे विणं वटवेयपव्वया" इत्यादि ॥ सूत्र२३ ॥ टीकार्थ-समस्त वृत वैताढय पर्वत २० कहे गये हैं क्योंकि पांच हैमवतों में ५ शब्दापाती हैं, पांच ऐरण्यवतोंमें पांच विकटापाती हैं पांच हरिवर्षों में पांच गधापाती हैं, और पांच रम्यक क्षेत्रोंमें पांच माल्यवान् हैं। ४थन अनुसार १ सयु मे४ पात “पुक्खरवरदीवद्धगाण मंदरा" त्यात સૂત્રપાઠ દ્વારા પ્રકટ કરવામાં આવી છે. જે સૂ ૨૨
"सव्वे विण वहवेयपव्वया" त्याहि-(सू. २३) ટીકાઈ–વૃત્તવૈતાદ્ય પર્વતની કુલ સંખ્યા ૨૦ ની કહી છે, કારણ કે પાંચ હેમવતેમાં પાંચ શબ્દાપાતી છે, પાંચ અરણ્યવતેમાં પાંચ વિકટાપાતી છે પાંચ રિઘર્ષોમાં પાંચ ગન્ધાપાતી છે, અને પાંચ રમ્યકક્ષેત્રમાં પાંચ માલ્યવાન છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
