________________
२४६
स्थानाङ्गसूत्रे मनुष्यजन्म भविष्यति । ततः स आगमिष्यति काले सेत्स्पति-सिद्धि प्राप्स्य. तीति । एतद्विषये विस्तरतः समवायानसूत्रे प्रतिपादितं ततो विलोकनीयमिति ।
"जंबुद्दीवे दीवे भारहे' इत्यादि-स्पष्टम् , नवरम्-आगाम्युत्सर्पिणीसत्रे नववलदेववासुदेवपितरो नवबलदेववासुदेवमातरो भविष्यन्तीति समचायाङ्गसूत्रतोऽवसेया एतत्सूत्रयितुमाह-' एवं जहा' इत्यादि-एवं यथा समयाये तथा निरवशेष-सर्व विज्ञेयम् ' किमवधि ? " इत्याह-'जाय ' इत्यादि-यावत् -महामोम से नः सुग्रीवश्च अपश्चिमः ' इत्यन्तं वाक्यं विज्ञेयम् । ___ "एए खलु " इत्यादि-एते-अनन्तरोक्ताः प्रतिशत्रवः नव-नवसंख्यका भविष्यन्ति, केषामित्याह -' क्रित्तिपुरिसाण' इत्यादि-कीर्तिपुरुषाणां-कीर्तिब्रह्मलोक कल्पमें गये हैं वे भी वहांसे चव कर मनुष्य जन्म पा करके
आगामी कालमें सिद्धिपद के भोक्ता बनेगे यह विषय विस्तारसे सम. वापाङ्ग सूत्र में प्रतिपादित हुआ है इसलिये वहां से जान लेना चाहिये.
"जंबुद्दीये दीये भारहे " इत्यादि।
इस जम्बूद्वीप नामके द्वीपके भरत क्षेत्रमें आगामी उत्सर्पिणीमें नौ बलदेव-वासुदेवके पिता होंगे, नौ इनकी माताएँ होगी इस प्रका. रसे जैसा समावायाङ्ग सूत्र में “ महाभीमसेन एवं सुग्रीव " यहां तक जैसा कहा गया है वैसा सब कथन यहां कह लेना चाहिये नौ वास्तुदेयके प्रति वासुदेव नौ होंगे ये सब भी प्रतिवासुदेव चक्रयोधन शील होंगे एवं वासुदेवके द्वारा प्रति निवर्तित अपने चक्र द्वारा मारे जायेंगे अर्थात् वासुदेव और प्रतिवाप्लुदेवका जब युद्ध होता है-तय પ્રાપ્તિ કરી છે બ્રહ્મલોક કલ્પમાં દેવની પર્યાયે ઉત્પન્ન થયેલા એક બળદેવ પણ ત્યાંથી વીને, મનુષ્ય જન્મ પ્રાપ્ત કરીને ભવિષ્યકાળમાં સિદ્ધિપદને પ્રાપ્ત કરશે. આ વિષયનું સમવાયાંગસૂત્રમાં વિસ્તારથી પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે, તે ત્યાંથી આ વિષયની વધુ માહિતી મેળવી લેવી.
“जवुदीवे दीवे भारहे ” त्याह
આ જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં આગામી ઉત્સર્પિણીમાં બલદેવવાસુદેવના નવ પિતા થશે, બલદેવ-વાસુદેવની માતાએ પણ નવ થશે, ઇત્યાદિ સમસ્ત કથન સમવાયાંગ સૂત્રમાં કહ્યા અનુસાર જ અહીં પણ ગ્રહણ કરવાનું છે. " महाभीमसेन एवं सुग्रीय" सूत्रमा पर्य-तनुं सभपायां। सूत्रमा सावतु समस्त કથન અહી ગ્રહણ કરવું જોઈએ. નવ વાસુદેવાના પ્રતિવાસુદેવ પણ નવ જ થશે. આ નવે પ્રતિવાસુદેવે ચક્રધન શીલ (ચક વડે યુદ્ધ કરનારા) હશે. તેઓ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
