________________
सुघा टीका स्था०९ सू०१३ वर्तमानावसर्पिणीवलदेवयासुदेवपित्तनिरूपणम् २४३ __टीका--'जंबुद्दीये' इत्यादि-जम्बूद्वीपे-द्वीपे-मध्यजम्बूद्वीपे नवयोजनिका नवयोजनपमाणाः मत्स्या प्राविशन् वा प्रविशन्ति वा, प्रवेक्ष्यन्ति था। यद्यपि लवणसमुद्रे पश्चशतयोजनायामा मत्स्याः भवन्ति, तथापि नदी मुखेषु पृथ्वीरन्ध्रयोग्यतयैतावन्त एव मत्स्याः प्रवेशं कुर्वन्ति ।। सू० १२ ॥
मूलम् --जंबुद्दीवे णं दीये भारहेवासे इमीसे ओसप्पिणीए णव बलदेववासुदेवपियरो हत्था, तं जहा--
पयावई य बंमे य, रोद्दे सोमे सिवेइय । महासीहे अग्गीसीहे, दसरहनयमे य वसुदेवे ॥१॥
इत्तो आढत्तं जहा समवाये निरवसेसं जाय--" एगा से गब्भवसही सिज्झिस्तइ आगमेस्सेणं"।
जंबुद्दीवे दीवे भारहे वासे आगमेस्साए उस्लप्पिणीए नव बलदेववासुदेव पियरो भविस्सति, नव बलदेववासुदेवमायरो भविस्तंति, एवं जहा समवाए निरवसेसं जाव महा. भीमसेण सुगीवे य अपच्छिमे ।। ___" जंबूद्दीचे दीये णवजोपणिया मच्छा" इत्यादि।
टीकार्थ-इस मध्य जंबूद्वीप नामके द्वीपमें नौ योजन प्रमाणनाले मत्स्य पहिले प्रविष्ट हुए है, अब भी प्रविष्ट होते हैं एवं आगे भी प्रवेश करेंगे, यद्यपि लवणसमुद्रमें पांचसो योजनकी लम्बी मछलियां होती हैं-तब भी नदीमुखोंमें पृथ्विगतरन्ध्र (छिद्र) की योग्यतासे . इतने प्रमाणवालेही मत्स्य प्रवेश करते हैं । म० १२॥
"जबूद्दीवे दीवे णवजोयणिया मच्छा" प्रत्याहि-(सू. १२) ટીકાઈ–આ મધ્ય જંબુદ્વીપ નામને દ્વીપમાં નવ જન પ્રમાણુવાળ મા પહેલાં પ્રષિષ્ટ થયેલાં છે. વર્તમાનમાં પ્રવિષ્ટ થાય છે અને ભવિષ્યમાં પણ પ્રવિષ્ટ થશે. જો કે લવણસમુદ્રમાં ૫૦૦ એજન લાંબી માછલીઓ હોય છે, છતાં પણ નદીમુખેમાં પૃથ્વી તરધ્ર ( છિદ્ર)ની ગ્યતા એવી હોય છે કે તેમાં નવ જનની લંબાઈવાળાં જ મા પ્રવેશ કરી શકે છે. એ સૂ. ૧૨
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
