________________
सुघा टीका स्था०९ सू०७नवविध संसारिजीवानां गत्यगत्यादिनिरूपणम्
" जयविहा सव्यजीवा" इत्यादि - स्पष्टम्, नवरं पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाःपश्यन्द्रियाश्च ते तिर्यग्योनिका इत्यर्थः ।
66 अहवा णवविहा सव्वजीवा " इत्यादि, स्पष्टम्, नवरम् - मथमसमयनैरयिकः - प्रथमः समयः - नैरयिकत्वप्राप्तिसमयो येषां ते प्रथमसमयाः १, ते च ते नैरयिकाः- नारकास्तथा, एवमप्रथमसमयनैरयिकाः- येषां नैरयिकत्वप्राप्ते प्रथमः समयो नास्ति ते तथा २,
6
' यावत् ' पदेन प्रथमसमयपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः ३ अप्रथमसमयपश्चेन्द्रि तिर्यग्योनिकाः ४ प्रथमसमयमनुष्याः ५, अपथमसमयमनुष्याः ६, प्रथमसमयदेवाः ७ इति पदपञ्चकं ग्राह्यम् तथा अप्रथमसमयदेवाः ८, तथा सिद्धाः ९ इति नवविधाः सर्वजीवा बोध्याः । ११ ॥
" नवविहा सव्यजीवोगाहणा " इत्यादि सर्वजीवावगाहना- अवगाहन्तेअवतिष्ठन्ते आसतेऽस्यां जीवा इत्यवगाहना-शरीरं सा नवविधा, तद्यथा - पृथि है ||२|| इसी प्रकार से अष्कायिक जीव भी नव गतिवाले और नव आगतिवाले हैं, ऐसा समझना चाहिये यहाँ पर यावत् पदसे तेजस्का यिक से लेकर चौइन्द्रिय तक के समस्त पदका संग्रह हुआ है। णव विहा सव्य जीवा " इत्यादि सूत्र स्पष्ट है । नैरयिक पर्यायकी प्राप्तिका समय जिनका प्रथम समय है, ऐसे वे प्रथमसमयनैरपिक हैं, इनसे भिन्न अप्रथमसमयनैरयिक हैं। यहां यावत्पदसे " प्रथमसमय पञ्चेन्द्रिपतिर्यग्योनिक ३ अप्रथम समय पंचेन्द्रिय तिर्यग्योनिक ४ प्रथमसमय मनुष्य ५ अप्रथमसमयमनुष्य ६, प्रथम समय देव " इन पांच पदोंका ग्रहण हुआ है ११|
64
२३३
છે, પૃથ્વીકાયિકની જેમ અસૂકાયિક જીવે. પણ નવ ગતિવાળા અને નવ આગતિ વાળા હાય છે. એજ પ્રમાણે તેજસ્કાયિકથી લઇને પંચેન્દ્રિય પર્યંન્તના અન્ય સાત પ્રકારના જીવે પણ નવ ગતિવાળા અને નવ આગતિવાળા હોય છે, એમ સમજવુ.. જોઇએ.
66
'णव विहा सव्व जीवा " या सूत्रनी व्याभ्या स्पष्ट छे. नैरयि पर्यायनी પ્રાપ્તિને પ્રથમ સમય જેમને ચાલુ છે એવાં નૈયિકાને પ્રથમ સમય નૈચિરકા કહે છે, અને તેમના કરતાં ભિન્ન એવાં જે નૈયિકે છે તેમને અપ્રથમ સમય નૈરિયા કહે છે. આ સૂત્રમાં વપરાયેલા પન્ત પદ દ્વારા પચેન્દ્રિય તિય ચૈાનિક, પ્રથમ સમય મનુષ્ય, અપ્રથમ સમય મનુષ્ય, પ્રથમ સમય દેવ ” આ પાંચ પદોને ગ્રહણુ કરવામાં આવ્યાં છે. ૧૧
66 પ્રથમ સમય
स्था०-३०
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
