________________
सुधा टीका स्था०९ सू. ६ नवविघसद्भावपदार्थनिरूपणम्
तान् दर्शयितुमाह
मूलम् -नव सम्भावपयत्था पण्णत्ता, तं जहा जीवा १ अजीवा २ पुण्णं ३ पावो ४ आसवो ५ संवरो ६ निजरा ७ बंधो ८ मोक्खो ९ ।। सू० ६ ॥
छाया - नव सद्भावपदार्थाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - जीवा १ अजीवाः २ पुण्यं ३ पापम् ४ आस्त्रयः ५ संवरो ६ निर्जरा ७ बन्धो ८ मोक्षः ९ || सू० ६ ॥ टीका- नव सम्भावपयत्था ' इत्यादि --
सद्भावपदार्थाः- सद्भावः - विद्यमानत्वं तेन पदार्थाः सद्भावपदार्थाः- तत्त्वभूतपदार्थाः ते च नव प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - जीवा - अजीवा इत्यादि, विवरण प्रथमस्थाने गतम् || सू० ६ ||
पूर्व नव पदार्था उक्ताः, तत्र प्रथमो जीवपदार्थोऽस्तीति तद्भेद-गत्या. गत्यवगाहनासंसारनिर्वर्तनरोगोत्पत्तिनिमित्तानि प्रतिपादयितुमुपन्यस्यति --
-
૨૨૦
मूलम् -- नवविहा संसारसमावन्नगा जीवा पण्णत्ता, तं जहापुढविक्काइया जाय वणस्सइकाइया बेइंदिया जाव पंचिदियत्ति |१|
अभिनन्द एवं सुमति जिनेन्द्र ने जो सद्भूत पदार्थ प्ररूपित किये हैं वे नौ हैं, इसी बात को दिखाने के लिये अब सूत्रकार कथन करते हैंनव समावपत्था पण्णत्ता " इत्यादि ।
(6
टीकार्थ- नौ जो सद्भावरूप पदार्थ कहे गये हैं वे इस प्रकार से हैं, जीव १, अजीव २, पुण्य ३, पाप ४, आस्रव ५, संवर ६ निर्जरा ७, बन्घ ८, और मोक्ष ९ ।
तस्यभूत पदार्थों का नाम सद्भाब पदार्थ हैं, ये पूर्वोक्त रूपसे नो इनका विवरण प्रथम स्थान में किया जा चुका है || सू० ६ ||
અભિનન્દુ અને સુમતિ જિનેન્દ્રે જે સદ્ભૂત (તત્વરૂપ) પદાર્થો પ્રરૂપિત કર્યાં છે તે નવ છે. એજ વાત સૂત્રકાર નીચેના સૂત્ર દ્વારા પ્રકટ કરે છે66 'नव समाव पयत्था पण्णत्ता " त्याहि
ટીકા-સદ્ભાવ રૂપ જે નવ પદાર્થો કહ્યા છે તે નીચે પ્રમાણે છે-(૧) જીવ, (२) अनुव, (3) युएय, (४) पाप, (4) आसव, (६) संवर, (७) निर्भरा, (८) जन्ध भने (८) भोक्ष.
તત્ત્વભૂત પદાર્થોનું નામ સદ્ભાવ પદાર્થો છે. ઉપર મુજબ નવ સદ્ભાવ પદા ી છે. તેમનું વિવરણ પ્રથમ સ્થાનમાં કરવામાં આવ્યુ છે. ૫ સૂત્ર ૬ ૫
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
