________________
२०४
स्थानागसूत्रे णाम्-अनुत्तरोपपातिकदेवलोकाच्च्यवनानन्तरम् आगमिष्यति काले भद्रं-मोक्षरूपं कल्याणं येषां ते तथा तेषाम्-अनुत्तरोपपानिकदेवलोकाच्च्यवनानन्तरं मुक्ति प्राप्स्यमानानां शिष्याणाम् अष्ट शतानि अनुत्तरोपपातिकसम्पदः अभवन्निति ॥ मू० ६६॥ तीर्थङ्करा देवसेव्या अतएव देवस्वरूपमाह
म्लम्-अटविहा वाणमंतरा देवा पण्णत्ता, तं जहा-पिसाया १ भूया २ जक्खा ३ रक्खसा ४ किन्नरा ५ किंपुरिसा ६ महोरगा ७ गंधवा ॥१॥ एएसि णं अट्ठण्हं वाणमंतरदेवाणं अह चेइयरुक्खा पण्णत्ता, तं जहा--कलंबो १ य पिसायाणं वडो जक्खाणचेईये २ तुलसी भूयाणं भवे ३, रक्खसाणं च कंडओ४ ॥१॥ असोओ किन्नराणं च ५, किंपुरिसाण य चंपओ ६। नागरुक्खो भुयंगाणं ७, गंधव्याण य तेंदुओ ८।२।०६७॥ ___छाया-अष्टविधा व्यन्तरा देवाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-पिशाचाः १, भूताः २, यक्षाः ३, राक्षसाः ४, किन्नराः ५, किम्पुरुषाः ६, महोरगाः ७, गन्धर्वाः ८॥१॥ एतेषां खलु अष्टानां व्यन्तरदेवानाम् अष्टौ चैत्यवृक्षाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-कदम्बश्च पिशाचानां १, वटो यक्षाणां चैत्यम् २। तुलसी भूतानां भवेत् ३, राक्षसानां च काण्डकः ४ ॥ १ ॥ अशोकः किन्नराणां च ५, किम्पुरुषाणां च चम्पकः ६ नागरक्षो भुजङ्गानां ७ गन्धर्वाणां च तिन्दुकः ८॥२॥ सू०६६॥ दाणं" पदसे यह प्रकट किया गया है, कि अनुत्तरोपपातिक देवलोकसे चयन होने के बाद ये आगामी कालमें-उसी भवमें मुक्ति प्राप्त करेंगे।स्तू६०।
तीर्थ कर देवसेव्य होते हैं, अतः अब सूत्रकार देवस्वरूपका कथन करते हैं-" अविहा वाणमंतरा देवा पण्णत्ता" इत्यादि આ પદના પ્રયોગ દ્વારા એ વાત પ્રકટ કરવામાં આવી છે કે અનુત્તરપપાતિક દેવલોકમાંથી ચ્યવન થયા બાદ તેઓ આગામી કાળમાં-એજ ભવમાં–મુક્તિ प्रास ४२थाना छे. ॥ स. १६॥
તીર્થકરેની જે દ્વારા પણ ૫ણું પાસના કરાય છે, તેથી હવે સૂત્રકાર દેવસ્વરૂપનું આઠ સ્થાન રૂપે કથન કરે છે–
“ अट्ठविहा वाणमंतरा देवा पण्णत्ता " त्याह
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
