________________
सुघा टीका स्था०८ सू०५६ देवकल्प-देवेन्द्रान्देवेन्द्रविमाननिरूपणम् १७९ इंदा पण्णत्ता, तं जहा-सके जाव सहस्सारे ॥ २ ॥ एएसि णं अकृण्हं इंदाणं अट्र परियाणिया विमाणा पण्णत्ता, तं जहा-- पालए १, पुप्फए २, सोमणसे ३, सिरिवच्छे ४, गंदावते ५, कामकमे ६, पीइमणे ७ विमले ८ ॥३॥ सू० ५६ ॥
छाया-अष्टौ कल्पाः तिर्यमिश्रोपपन्नकाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-सौधों यावत् सहस्रारः ॥ १ ॥ एतेषु खलु अष्टसु कल्पेषु अष्टौ इन्द्राः प्रज्ञप्ता, तद्यथा-शक्रो यावत्सहस्रारः ॥ २ ॥ एतेषां खलु अष्टानामिन्द्राणाम् अष्टौ परियानिकानि विमानानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-पालकं १, पुष्पकं २, सौमनसं ३, श्रीवत्सं ४, नन्दायत ९ कामकमं ६ प्रीतिमनः ७ विमलम् ८ । ३ ॥ ०५६ ।।
टीका- अट्ठ कप्पा' इत्यादितिमिश्रोपपन्नकाः-अष्टसु देवलोकेषु तिर्यश्चोऽप्युत्पद्यन्ते इति तिर्यग्भिमिश्रास्तिर्पम्मिश्राः-सतियश्चो मनुष्या उपपन्नाः देवतया जाता येषु ते तथा.
इस प्रकार दिक्कुमारिकाओंका निरूपण आठ स्थान रूपसे करके अब सूत्रकार दिक्कुमारिकाओंको देवजातीय होनेसे देवोंके कल्पोंका देवेन्द्रोंका और देवेन्द्र विमानोंका कथन करते हैं--
" अट्ठकप्पा तिरियमिस्सोववनगा पण्णत्ता" इत्यादि टीकार्थ-तिर्यश्च एवं मनुष्य जिन कल्पोंमें देव रूपसे उत्पन्न होते हैं ऐसे आठ कल्प कहे गये हैं-उनके नाम इस प्रकारसे हैं-सौधर्म कल्प यावत् सहस्रार कल्प १।
इन आठ कल्पोंमें आठ इन्द्र कहे गये हैं-जैसे-शक्र यावत् सहस्रार इन आठ इन्द्रोंके आठ पारियानिक विमान कहे गये हैं
આગલા સૂત્રમાં સૂત્રકારે દિકકુમારિકાઓનું નિરૂપણ કર્યું. દિકુમારીએને પણ દેવ જાતિમાં જ ગણાવી શકાય છે. તેથી હવે સૂત્રકાર દેના કલ્પનું દેવેન્દ્રોનું અને દેવેન્દ્ર વિમાનનું આઠ સ્થાન રૂપે કથન કરે છે–
"अट्ट कप्पा तिरियमिस्सोववन्नगा पण्णत्ता" त्या
ટીકાર્ય–જે કપમાં તિય ચે અને મનુષ્ય દેવ રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે, એવાં કઆઠ કહ્યાં છે. તેમનાં નામ નીચે પ્રમાણે છે-સૌધર્મ ક૯૫થી લઈને સહસ્ત્રાર ક૯૫ પર્યન્તના આઠ કપ અહીં ગ્રહણ કરવા જોઈએ. તે આઠ કલ્પના આઠ ઇન્દ્રો કહ્યા છે તેમના નામ-શકથી લઈને સહસ્ત્રાર પર્યન્તના આઠ ઈન્દ્રોને નામે અહિયાં ગ્રહણ કરવા જોઈએ. તે આઠ કલપના આઠ ઈન્દ્રોના આઠ પારિવાનિક વિમાન છે તે વિમાને ના નામ નીચે પ્રમાણે છે –
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
