________________
सुघा टोका स्था०७ सू०५० ज्योति कदेवनिरूपणम्
७४३ मतानि सन्ति । तदुक्तम्--" तत्थ खलु इमाओ पंच पडिवत्तीओ पण्णत्ताओ।
-तत्थेगे एवमासु-कत्तियाइया सत्त णवत्ता पुव्वदारिया पण्णत्ता १। एगे पुण एवमाहंमु-महादिया सत्त णवत्ता पुत्रदारिया पण्णत्ता २। एगे पुण एवमासु-धणिठाइया सत्त णक्खता पुब्वदारिया पणत्ता ३। एगे पुण एवमाहंस-अस्सिणाइपा सत्त नषखत्ता पुनदारिया पण्णत्ता ४। एगे पुण एचमाहंसुभरणीआइया सत णकवत्ता पुग्यदारिया पण्णता ५। वयं पुण एवं ययामो-अभिइयाइयाणं सत्त णक्खता पुत्रदारिया पण्णत्ता ६॥"
छाया-तत्र खलु इमाः पश्च प्रतिपत्तयः प्रज्ञप्ताः । तत्रैके पुनरेवमाहुःकृत्तिकादिकानि सप्त नक्षत्राणि पूर्वद्वारिकाणि प्रज्ञप्तानि १। एके पुनरेवमाहुःमपादिकानि सप्त नक्षत्राणि पूर्वद्वारिकाणि प्रज्ञप्तानि । एके पुनरेयमाहुः-धनिष्ठादिकानि सप्त नक्षत्राणि पूर्वद्वारिकाणि प्रज्ञप्तानि ३। एके पुनरेवमाहुः-अश्विन्यादीनि सप्त नक्षत्राणि पूर्वद्वारिकाणि प्रज्ञप्तानि ४। एके पुनरेयमाहुः-भरण्यादिकानि सप्त नक्षत्राणि पूर्वद्वारिकाणि प्रज्ञप्तानि ५। वयं पुनरेवं वदामः-अभिनिदादिकानि सप्त नक्षत्राणि पूर्वद्वारिकाणि प्रज्ञप्तानि ६ ॥ इति । से दक्षिण द्वारिक, अपर द्वारिक-पश्चिम द्वारिक-और उत्तर द्वारिक नक्षत्रों के सम्बन्धमें भी जानना चाहिये यहा पांच मतहैं-कहा भी है
"तत्व खलु इमामो पंच पडियत्तीभो पण्णत्ताओ" इत्यादि । कोई एक ऐसा कहते हैं-कृत्तिका आदि सात नक्षत्र पूर्वद्वारिक कहे गये है ? कोई एक ऐसा कहते हैं-मघा आदिक सात नक्षत्र पूर्व द्वारिक गये हैं २ कितनेक ऐसा कहते हैं-धनिष्ठा आदि सात नक्षत्र पूर्व दारिक हैं ३ कितनेक ऐसा कहते हैं-अश्विनी आदि सात नक्षत्र पूर्वदारिक हैं ।
कितनेक ऐसा कहते हैं-भरणी आदि सात नक्षत्र पूर्वद्वारिक कहे गये हैं। परन्तु हम ऐसा कहते हैं कि अभिजित् आदि सात नक्षत्र पूर्वदारिक है "
આ નક્ષત્રના વિષયમાં જુદા જુદા પાંચ મત પ્રચલિત છે. કહ્યું પણ છે है-" तत्थ खल इमाओ पंच पडिवत्तीओ पण्णताओ" त्याह- मान्यता પ્રમાણે કૃત્તિકા આદિ સાત નક્ષત્રને પૂર્વદ્વારિક કહ્યા છે. બીજી માન્યતા પ્રમાણે મઘા આદિ સાત નક્ષત્રોને પૂર્વદ્વારિક કહ્યા છે. ત્રીજી માન્યતા પ્રમાણે ધનિષ્ઠા આદિ સાત નક્ષત્રને પૂર્વદ્વારિક કહ્યા છે જેથી માન્યતા પ્રમાણે અશ્વિની આદિ સાત નક્ષત્રને પૂર્વદ્વારિક કહ્યા છે. પાંચમી માન્યતા પ્રમાણે ભરણી આદિ સાત નક્ષત્રને પૂર્વદ્વારિક કહ્યા છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૪
