________________
७०८
स्थानाङ्गसूत्रे
देवाः । शेषं तदेव = पूर्ववदेव, अर्थात् पूर्वपूर्वकशापेक्षया उत्तरोत्तरकक्षायां सैनिकानां द्विगुणत्वं बोध्यमिति । यथा धरणस्प= दाक्षिणात्यधरणेन्द्राधीनरुद्रसेननामकपादातानीकाधिपतेः सैनिकानां सप्त कक्षाः प्रतिकक्षस्थसैनिकसंख्याश्च, एवम् अमुना प्रकारेण यावन्महाघोषस्य यावत्पद संगृहीतानां भूतानन्द - वेणु. देव- वेणुदालि - हरिकान्त - हरिषहा- ग्निशिखाग्निमाणत्र - पूर्ण वशिष्ठ जलकातजलप्रभा - मितगत्य मितवाहन - वेलम्ब - प्रभञ्जन-घोषाणां पोडशानां महाघोषस्य च सर्वेषामपि दाक्षिणात्यौदीच्येन्द्राणां बोध्याः । एतदधीनपादातानीकाधिपतीनां नीक के अधिपति भद्रसेन है इनका दूसरा नाम रुद्रसेन भी है उसकी प्रथम कक्षा में २८ हजार देव हैं. यह धरण दक्षिणदिशा का अधिपति है, इसके पादातानीक का अधिपति ( पैदल सैन्य का अधिपति ' भद्रसेन जिसका दूसरा नाम रुद्रसेन है इसकी भी सात कक्षाएँ हैं, प्रथम कक्षा में २८ हजार देव हैं, द्वितीय कक्षा में ५६ हजार देव हैं । तृतीय कक्षा में १ लाख १२ हजार देव हैं । इसी प्रकार से दि गुणता सातवीं कक्षा तक जाननी चाहिये, इसी तरह से यावत् महाघोष इन्द्रके भी समझना चाहिये, यहां यावत्पद से भूतानन्द, वेणुदेव वेणुदालि, हरिकान्त, हरिषह, अग्निशिख, अग्निमाणय, पूर्ण, वशिष्ठ, जलकान्त, जलप्रभ, अमितगति, अमितवाहन, वेलम्ब, प्रभञ्जन, और घोष इन १६ इन्द्रों का ग्रहण हुआहै, इन में ८ दक्षिणार्धके पति और ८, उत्तरार्ध के अधिपति हैं- जैसे- असुर कुमारोंमें चमर औरबलि ये
}
"
પણ સાત કક્ષાએ કહી છે. ભદ્રસેનનુ બીજુ નામ રુદ્રસેન છે. ધરણુ દક્ષિણ દિશાને ઇન્દ્ર છે. ભદ્રસેનના પાયદળની પહેલી કક્ષામાં ૨૮ હજાર દેવે છે, ખીજીમાં ૫૬ હજાર દેવે છે, ત્રીજીમાં ૧ લાખ ૨૮ હજાર દેવા છે એજ પ્રમાણે સાતમી કક્ષા સુધીની કક્ષાએના સૈનિકાની સ ંખ્યા કહેવી જોઈ એ. પ્રત્યેક કક્ષામાં આગલી કક્ષા કરતાં ખમણા સૈનિકે સમજવા એજ પ્રકારનું કથન મહાઘાષ પર્યન્તના ઈન્દ્રોના પદાતાનીકાધિપતિએની સેનાએની કક્ષાએ વિષે પણ સમજવું એટલે કે ભૂતાનન્દ, વેણુદેવ, વેણુદાલિ, હરિકાન્ત, दुरिषड, अग्निशिय, अभिमान, पूर्णा, वशिष्ठ, सान्त, सप्रल, अभितगति, अमितपाहन, वेसभ्ञ, अलन, घोष भने भडाघोष भा ૧૬ ઈન્દ્રોના પાદાતાનીકાધિપતિઓની સેનાની સાત સાત કક્ષાએ છે અને પ્રત્યેક કક્ષામાં આગલી કક્ષા કરતાં ખમણા સૈનિકે છે એમ સમજવુ,
श्री स्थानांग सूत्र : ०४
