________________
सुघाटीका स्था.६ सू. ६३ औदाधिकादिभावनिरूपणम् बन्धकाल उत्तरकालश्च शेषो भवति । अत्र परभविकायुदेवा नैरयिकाश्च बध्नन्तीत्ययमसंक्षेपकाल इति ॥ सू० ६२ ॥
पूर्वसूत्रे आयुष्कर्मबन्ध उक्तः । आयुम्तु औदयिकभावहेतु भवतीत्यौदयिकभावं, तत्साधाच्छेषान् भावांश्च निरूपयितुमाह
मूलम्--छविहे भावे पण्णत्ते, तं जहा--ओदइए १, उवसमिए २, खइए ३, खओवसमिए ४, पारिणामिए ५, संनिवाइए ६ ॥ सू० ६३ ॥ __छायाः-पविधो भावः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-औदयिकः १, औपशमिकः २, क्षायिकः ३, क्षयोपशमिकः ४, पारिणामिकः ५, सानिपातिकः ॥ सू० ६३ ॥ आयुके ६ छह मास शेष रहने पर परभवकी आयुका बंध करतेहैं परंन्तु यदि इतने पर भी परभावकी आयुका उन्हें बंध न हो पावे तो नियमसे आयुके अन्तर्मुहूर्त काल बाकी रहने पर वे उसमें परभवकी आयुका बन्ध कर लेते हैं। सू० ६२ ॥ __इस ऊपरके सूत्रमें आयुष्क कर्मका बंध कहा आयुष्यकर्म औदयिक भाव है, हेतु जिसका ऐसा होता है, इसलिये अब सूत्रकार औदयिक भावकी और औदयिक भावके साधर्म्य से शेष भावोंकी निरूपणा करते हैं
"छविहे भावे पण्णत्ते" इत्यादि सूत्र ६३॥
भाव छह प्रकारके कहे गये हैं, जैसे-औदयिक भाव १ औपशमिक भाव २ क्षायिक भाव ३ क्षायोपशमिक भाव ४ पारिणामिकभाव ५ और सन्निपातिक भाव ६ । લિકે તેમના આયુષ્યના છ માસ બાકી રહે ત્યારે પરભવના આયુને બધે કરે છે. પરંતુ જો તેઓ તે વખતે પરભવના આયુને બપ ન કરે, તે જ્યારે તેમનું અન્તર્મુહૂર્ત પ્રમાણ આયુ બાકી રહે ત્યારે તે તેઓ પરભવના આયુને બબ્ધ અવશ્ય બાંધે જ છે. જે સૂ. ૬૨ છે
આગલા સૂત્રમાં આયુષ્કકર્મના બન્ધનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું. ઔદયિકભાવ આયુષ્કકર્મમાં કારણભૂત બને છે, તેથી હવે સૂત્રકાર ઔદાયિક ભાવની અને ઔદયિક ભાવના સાધર્મ્સની અપેક્ષાએ બાકીના ભાવોની પ્રરૂપણા अरे छ-" छव्विहे भावे पण्णत्त" छत्याहि
ભાવપરિણામના નીચે પ્રમાણે ૬ પ્રકાર કહ્યા છે– (૧) દયિક ભાવ (२) भोपशभिसाप, (3) क्षायिला, (४) क्षायोपभि माप, (५) પરિણામિક ભાવ અને (૬) સાન્નિપાતિક ભાવ.
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
