________________
सुघा टीका स्था०६ मू० ३२ देवसूत्रकथनम्
ताः षट् संख्यकाः प्रज्ञप्ताः । तद्यथा-कृष्णलेश्या यावत् शुक्ललेश्या । यायपदात्-नीललेश्या कापोतलेश्या तेजोलेश्या पालेश्या च ग्राह्याः। तथा-पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां मनुष्याणां च प्रत्येकं कृष्णादि षड्लेश्याः। देवानां तु जात्यपेक्षया षड्लेश्या बोध्याः। लेश्या विषये विशेष जिज्ञासुभिरावश्यकसूत्रस्य मत्कृता मुनितोषिणी टोकाऽवलोकनीयेति ।। सू० ३१ ।।
देवप्रस्तावात् सम्पति देव सूत्राणि प्राह--
मूलम् -सक्कस्स णं देविंदस्स देवरन्नो सोमस्स महारन्नो छ अग्गमहिसोओ पण्णत्ताओ । सक्कस्स णं देविंदस्स देवरन्नो जमस महारन्नो छ अग्गमहिसीओ पण्णत्ताओ॥सू०३२॥ ____ छाया-शक्रस्य खलु देवेन्द्रस्य देवराजस्य सोमस्य महाराजस्य ष अग्रमहिष्यः प्रज्ञप्ताः । शक्रस्य खलु देवेन्द्रस्य देवराजस्य यमस्य महाराजस्य षड् अग्रमहिष्यः प्रज्ञप्ताः ॥ मू० ३२॥ उसके आकार का परिणाम हो जाताहै उसी प्रकार से कृष्णादि द्रव्य के संसर्ग से आत्मा में इसी जाति का जो परिणमन होता है वही लेश्या है । यहाँ सूत्र में यावत् पद से " नीललेश्या, कापोतलेश्या, तेजोलेश्या
और पद्मलेश्या" इन लेश्याओं का ग्रहण हुआ है । पञ्चेन्द्रियतियशों में और मनुष्यों में प्रत्येक को कृष्णादिक ६ लेश्याएँ होती हैं । परन्तु देवों को तो जाति की अपेक्षा से ६ लेश्याएँ होती हैं। लेश्या के विषय में विशेष जिज्ञासुओं को आवश्यक सूत्र की मुनितोषिणी टीका जो कि मेरे द्वारा रची गई है देखनी चाहिये ।। सू० ३१ ॥ ___ देव प्रस्ताव को लेकर अब सूत्रकार देव सूत्रों का कथन करते हैंછે. પરન્તુ દેવમાં તે જાતિની અપેક્ષાએ ૬ લેશ્યાઓ હોય છે એટલે કે અમુક દેવામાં અમુક લેશ્યાઓને અને બીજા દેવામાં અમુક લેશ્યાઓને સદૂભાવ હોય છે. આવશ્યક સૂત્રની સુનિતિષિણી જે ટીકા મારા દ્વારા લખાઈ છે તેમાં લેસ્થાઓના સ્વરૂપનું વિસ્તૃત વિવેચન કરવામાં આવ્યું છે. તે જિજ્ઞાસુ પાઠકએ તે વાંચી લેવું. ૩૧
દેવોની લેશ્યાઓને આગલા સૂત્રમાં ઉલ્લેખ થયું છે. તે સંબંધને અનુલક્ષીને હવે સૂત્રકાર દેવવિષયક સૂત્રનું કથન કરે છે. स-४७
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૪
