________________
३०९
सुघा टीका स्था० ६ सू० ८ संसारजीवनिरूपणम् त्रसकायिकान्तानां मध्ये कुतश्चित् आगत्य उत्पधेत जायेत । इत्थं षडागतिकत्व. मुक्त्वा सम्प्रति पइगतिकत्वमाह- से चेव णं' इत्यादिना । स एव खलु पृथि. वीकायिकः यः पृथिवीकायिकादेः कुतश्चित् समागत्य पृथिवीकायिकत्वेन समु. त्पन्नः स एव पृथिवीकायिको जीवः पृथिवीकायिकत्वं विप्रजहत परित्यजन् पृथिवीकायिकतया या यावत् जसकायिकतया वा गच्छेदिति । एवमेव अप्कायिकादि त्रसकायिकान्तानापि षडागतिकत्वं षड्गतिकत्वं च वोध्यमिति ।।०८। कर पुनः पृथिवीकायिकमें उत्पन्न हो सकता है, अपकायिकमें उत्पन्न हो सकता है, तेजस्कायिकमें उत्पन्न हो सकता है, वायुकायिकमें उत्पन्न हो सकता है, वनस्पतिकायिक में उत्पन्न हो सकता है
और त्रसकायिकमें भी उत्पन्न हो सकता है, इसी तरहसे वह पृथिवीकायिकसे आकर पृथिवीकायिकमें उत्पन्न हो सकता है, अप्कायिकसे आकर पृथिवीकायिकमें उत्पन्न हो सकता है, यावत प्रसकायिकसे आकर पृथिवीकायिकमें उत्पन्न हो सकता है, इस प्रकारसे छह गतिमें जाने का और छह गति से आने का कथन करके अब सूत्रकार अप्कायिक आदिकों में भी षट् गति में जाने का और षट् गतिसे आनेका कथन इसी प्रकारसे कर लेना चाहिये ऐसा समझते हैं, इसमें जैसा कथन पृथिवीकायिकमें किया गया है, वैसाही कथन यहां पर भी कर लेना चाहिये और यह सब कथन त्रसकायिक तक करना चाहिये ।। म०८॥ કાયિકમાં પણ ઉત્પન્ન થઈ જાય છે, અથવા અપ્રકાયિકમાં અથવા તેજસ્કાયિ. કમાં અથવા વાયુકાયિકમાં અથવા વનસ્પતિકાયિકમાં અથવા ત્રસાયિકમાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. એ જ રીતે જીવ પૃશ્ચિકયિકમાંથી આવીને ફરી પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે, અપૂકાયિકમાંથી આવીને પણ પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે, અને ત્રસકાયિક પયતની કઈ પણ પર્યાયમાંથી આવીને પ્રવીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. આ પ્રકારે છ ગતિમાં જવાનું અને છે ગતિમાંથી આવવાનું કથન કરીને હવે સૂત્રકાર અપૂકાયિક આદિમાંથી છ ગતિમાં જવાનું અને છ ગતિમાંથી અપૂકાયિક આદિકમાં આવવાનું કથન પણ એ જ પ્રમાણે કરી લેવાનું સૂચન કરે છે. એટલે કે અપ્રકાયિકથી લઈને ત્રણકાયિક પર્યન્તના જીવે પણ પિતાનું તે ગતિનું આયુષ્ય પૂરું કરીને પ્રીકાયિકથી લઈને ત્રસકાયિક પર્યન્તના છએ પ્રકારના જીમાં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. અને અપૂકાયિકમાં પૃથ્વીકાયિક આદિ છએ પ્રકારના છની આગતિ થઈ શકે છે. એ જ પ્રમાણે ત્રસાયિક પર્યન્તના જીવની ગતિ અને આગતિ
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
