________________
सुघा टीका स्था०६ सू० ६ जीवाजीवकरणादिषड्मेदनिरूपणम्
३०५ टीका-' छज्जीवनिकाया' इत्यादि
व्याख्या स्पष्टा । नवरं निकायानां षड्विधवं प्रतिज्ञाय विधत्योपदर्शने निकायिनो यदुक्ताः, तत् समुदायसमुदायिनोरभेदत्वमाश्रित्य । नहि समुदायात् समुदायी व्यतिरिच्यते । इति ॥ मू० ६॥ ___ जीवा एव कालगतास्तारकानहादिषूपपद्यन्ते, इति तारकाग्रहाणां पविध. त्वमाह
मूलम्-छ तारग्गहा पण्णत्ता, तं जहा-सुक्के १ बुहे २ बहस्सई ३ अंगारए ४ सनिच्चरे ५ केऊ ६॥ सू० ७॥ __ छाया-षट् ताराग्रहाः प्रज्ञताः, तद्यथा-शुक्रो १ बुधो २ बृहस्पतिः ३ अङ्गारकः ४ शनैश्चरः ५ केतुः ६ ॥ सू० ७ ॥ उसीके ६ भेदोंका कथन करते हैं___'छज्जीवनिकाया पण्णत्ता' इत्यादि मत्र ६॥ टीकार्थ-जीय निकाय ६ प्रकारके कहे गयेहैं जैसे-पृथिवीकायिक १ यावत् उसकायिक ६ इस सूत्रकी व्याख्या स्पष्ट है। सूत्रकारने जो निकायोंमें षट् विधताकी प्रतिज्ञा करके जो उनके प्रदर्शनमें छ प्रकारके निकायी यहां प्रकट किये हैं सो समुदाय समुदायीमें अभेदका आश्रय करके उन्हें किया है, क्योंकि समुदाय से समुदायी भिन्न नहीं होता है ।स६॥
कालगत हुए जीवही तारकाग्रह आदिकोमें उत्पन्न होते हैं। अब सूत्रकार उनकी षट् विधताका कथन करते हैंદેનું કથન કરવામાં આવે છે.
टी-" छज्जीवनिकाया एण्णत्ता " त्याह
જીવનિકાય ૬ પ્રકારના કહ્યા છે. પૃથ્વીકાયથી લઈને ત્રસકાયિક પર્યાના ૬ પ્રકારે અહીં ગ્રહણ કરવા જોઈએ. આ સૂત્રને અર્થ સરળ છે.
સૂત્રકારે નિકામાં છ પ્રકારતા હોવાનું કથન કરીને, તેમના છ પ્રકાર પ્રકટ કરવાને બદલે નિકાયના છ પ્રકારનું જે પ્રદર્શન કર્યું છે તે નિકાય (સમુદાય) અને નિકાયી (સમુદાયી) માં અભેદને આશ્રય લઈને કરવામાં આવ્યું છે, કારણ કે સમુદાયથી સમુદાયી ભિન્ન હોતે નથી. સૂ. ૬ છે
કાળધર્મ પામેલા છે જ તારા રૂપ ગ્રહો આદિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી હવે સૂત્રકાર તેમના છ પ્રકારનું કથન કરે છે. स्था-३९
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૪
