________________
२६५
सुघाटीका स्था०५ उ०३ सू०२४ पञ्चविधानन्तकनिरूपणम् दुहओऽणंतए २ देसवित्थाराणंतए ३ सबवित्थाराणंतए ४ सासयाणंतए ५॥ सू० २४ ॥
छाया-पञ्चविधम् अनन्तकं प्रज्ञप्तम् , तद्यथा-नामानन्तकं १ स्थापनानन्तकं २ द्रव्यानन्तकं ३ गणनानन्तकं ४ प्रदेशानन्तकम् ५। अथवा पञ्चविधम् अनन्तकं प्रज्ञप्तम् , तद्यथा-एकतोऽनन्तकम् १, उभयतोऽनन्तकं २ देशविस्तारा. नन्तकं ३ सर्वविस्तारानन्तकं ४ शाश्वतानन्तकम् ५ ॥ सू० २४ ।।
टीका--'पंचविहे ' इत्यादि--
अनन्तकस्य पञ्चविधत्त्वं प्रकारद्वयेनात्रोक्तम् । तत्र प्रथमः प्रकारो नामानन्तकम्-इत्यादि । तत्र-यस्य नाम 'अनन्त' इति कृतं स नामानन्तकम् १।
इस ऊपरके सूत्र में समय एवं प्रदेशोंका आनन्तर्य कहा है समय और प्रदेश अनन्तही होते हैं, इसलिये अय सूत्रकार अनन्तकी पांच प्रकारताका कथन करते हैं___ 'पंचविहें अणंतर पण्णत्ते' इत्यादि सूत्र २४ ॥ टीकार्थ-अनन्तक पाँच प्रकारका कहा गया है, जैसे-नामानन्तक१ स्थापनानन्तक २ द्रव्यानन्तक ३ गणनानन्तक ४ और प्रदेशानन्तक ५ अथवा एकतोऽनन्तक १ उभयतोऽनन्तक २ देशविस्तारानन्तक ३ सविस्तारानन्तक ४ और शाश्वतानन्तक ५ इस सूत्र द्वारा अनन्तकमें पंचविधता दो तरहसे प्रकटकी गई है-इनमें प्रथम प्रकार नामानन्तक आदि रूपसे है, जिसका नाम “ अनन्त " इस रूपसे कर दिया गया हो
આગલા સત્રમાં સમય અને પ્રદેશના આનન્તર્યનું કથન કરવામાં આવ્યું. સમય અને પ્રદેશ અનન્ત હોય છે તેથી હવે સૂત્રકાર અનન્તના પાંચ
रेनु ४थन ४२ छ. “ पंचविहे अणंतर पण्णत्ते " छत्याहटी -मान-त: पांय ४२न हा छ-(१) नामानन्त, (२) स्थापनानन्त (3) द्रव्यानन्त, (४) बनानन्त भने (५) प्रशान-त. अथवा तना भी પ્રમાણે પાંચ પ્રકાર પણ પડે છે –
(१) सते. अनन्त, (२) मयत: मनन्त, (3) शिविस्तारान-तs, (४) सविस्तारानrds मने (५) शतानन्त४.
આ સત્રમાં બે પ્રકારે અનન્તકમાં પંચવિધતા પ્રકટ કરવામાં આવી છે. જેનું નામ “અનન્ત” રાખવામાં આવ્યું હોય, તે નામાનન્તક છે. જે અક્ષ स्था०-३५
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૪
