________________
१३२
स्थानाङ्गसूत्रे माणे वा णाइक्कमइ ॥३॥ णिग्गंथे णिग्गंथिं नावं आरोहमाणे वा ओरोहमाणे वा णाइक्कमइ ॥४॥ खित्तचित्तं दित्तचित्तं जक्खाइट्र उम्मायपत्तं उवसग्गपत्तं साहिगरणं सपायच्छित्तं भत्तपाणपडियाइक्खियं अट्रजायं वा निग्गंथे निग्गंथि गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे या णाइक्कमइ ॥ सू०२७॥
छायाः-पञ्चभिः स्थानः श्रमणो नियन्थो निन्थी गृह्णन् वा अवलम्बमानो वा नातिकामति, तद्यथा-निर्ग्रन्थीं च अन्यतरः पशुजातिको वा पक्षिजातिको वा उपहन्यात्, तत्र निर्ग्रन्थो निम्रन्थीं गृह्णन् वा अवलम्बमानो वा नातिक्रामति ॥१॥ निर्ग्रन्थो निरन्थी दुर्गे या विषमे या प्रस्खलन्तीं वा प्रपतन्ती या गृह्णन् वा अब लम्बमानो वा नातिकामति ।।२।। निग्रन्थो निर्ग्रन्थीं से के या पङ्के वा पनके वा
इस प्रकार कारणके निर्देशपूर्वक द्रव्य प्रबुद्धका कथन करके अब सूत्रकार भाव प्रबुद्ध में कारणके होने पर जिनाज्ञाकी अनतिक्रमणता होती है ऐसा कथन करते हैं ।
सूत्रार्थ-" पंचहिं ठाणेहिं समणे णिग्गंथे " इत्यादि
पांच कारणोंसे श्रमण निर्ग्रन्थ निर्घन्धी साध्वीको सहाय देता हुआ जिनाज्ञाका चिराधक नहीं होताहै, वे पांच कारण येहैं-जैसे-किसी साध्वी को कोई पशु-उद्धत हुआ बैल आदि या पक्षिजातिक-गीध आदि चोट पहुंचा देता है और वह गिर पड़ती है, उठ नहीं सकती है तो ऐसी स्थितिमें अन्य साध्धी जनके अभावमें वहां पर स्थित हुआ साधु
આ પ્રકારે કારણના નિર્દેશપૂર્વક દ્રવ્યપ્રબુદ્ધનું કથન કરીને હવે સૂત્રકાર એ વાતનું પ્રતિપાદન કરે છે કે અમુક સંગમાં ભાવપ્રબુદ્ધ અમુક પ્રકારે વર્તવાથી જિનાજ્ઞાને વિરાધક ગણાતું નથી.
शूत्राथ-" पचहि ठाणेहिं समणे णिग्गंथे' त्याह
નીચેના પાંચ કારણોમાંથી કેઈ પણ કારણ ઉદ્ભવે ત્યારે કે શ્રમણ નિર્ગળ કઈ નિર્ચથીને (સાધ્વીજીને) સહારો આપે, તે તે જિનાજ્ઞાને વિરાધક ગણાતું નથી–(૧) કેઈ ઉન્મત્ત આખલે આદિ પશુ કે ગીધ આદિ પક્ષી કઈ સાધવી પર ધસી જઈને તેમને ભૂમિ પર પછાડી નાખે અને તેઓ પિતાની જાતે ઊભાં થવાને સમર્થ ન હોય તથા તેમને ટેકે આપીને ઊભા કરનાર કેઈ અન્ય સાધ્વીજી પણ ત્યાં હાજર ન હોય, તે એવી પરિસ્થિતિમાં
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
