________________
सुघाटीका स्था०४४०३ सू० १३ सारथिदृष्टान्तेन पुरुषनिरूपणम्
" एवामेव चत्तारि पुरिसजाया" इत्यादि - एवमेव हयवदेव पुरुषजातानि चत्वारि प्रज्ञप्तानि तद्यथा युक्तो नामैक इत्यादि लौकिकलोकोत्तरपक्षमनुसृत्य व्याख्येयम् ।
५१
97
" एवं जुत्तपरिणए " इत्यादि । एवं यानवद् “युक्तपरिणतो युक्तरूपो युक्तशोभः इत्येतैः पदैः साकं हयसूत्रचतुर्भङ्गी बोध्या ४| " सव्वेसिं " - सर्वेषां प्रत्येकं भङ्गांश्चतुरचतुरः कृत्वाः एकैकमङ्गचतुष्टयस्य ' पडियक्वो ' प्रतिपक्षीदान्तिको भणनीयः । तत्र को दाष्टन्तिकः ? इत्यपेक्षायामाह -' पुरिसजाया ' इति । पुरुषजातानि - पुरुषजातरूपो दाष्टन्तिकः सर्वेषां भणनीय इति । सू० १३ ।
मूलम् -- चनारि गया पण्णता, तं जहा-जुत्ते णाममेगे जुने ४, एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा- जुत्ते णाममेगे जुत्ते ४, एवं जहा हयाणं तहा गयाणं भाणियां, पडिवक्खो तब पुरिसजाया । सू० १४ ।
जाता बाद में नहीं -२ कोई एक पहले भी, बादमे भी, और भी समय में जोता जाता है - ३ तथा कोई एक ऐसा होता है जो नतो पहले, न बाद में ही जोता जाता है ४ । अथवा - इन युक्तयुक्त आदि भङ्गों की व्याख्या यान जैसी जाननी चाहिये और यान के समान ही 'युक्त परियुक्तरूप ' और ' शोभा सम्पन्न ' युक्त इन पदों को घटित करके हय चतुर्भङ्गा जाननी चाहिये । और प्रत्येक चतुर्भङ्गी के समान प्रतिपक्ष दान्तिक जो पुरुषजात हैं वे भी चार प्रकारके हैं ऐसा जानना च. हिये ॥ सू०१३ ॥
णत ' '
હાય છે કે જે પહેલાં જોડી શકાતા નથી પણ પછી જોડી શકાય છે, (૪) કોઈ એક અશ્વ એવા હાય છે કે જેને પહેલાં પણ જોડી શકાતે નથી અને પછી પણ જોડી શકાતા નથી. અથવા આ યુક્તાયુક્ત આદિ ભાંગાની વ્યાખ્યા યાનના સૂત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે જ સમજવી. અને યાનની જેમ જ યુક્તપરિણત, યુક્તરૂપ અને ચુક્તશાલા સપન્ન આ પદને ચેાજવાથી અશ્વ વિષયક ખીજી ત્રણ ચતુભ'ગી પણ બનાવી શકાય છે, અશ્વવિષયક જેવી ચાર ચતુ`'ગી કહી છે એવી જ ચાર ચતુ"ગી દાન્તિક પુરુષ વિષે પણ સમજી લેવી જોઇએ. ।। સ. ૧૩૫
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩