________________
सुधा टीका स्था०५ उ०१ सू०८ नारकादीनां शरीरनिरूपणम् ५२७ तथाविधकार्योत्पत्तौ तीर्धकरप्रभृतिसमीपगमनाय चतुर्दशपूर्वधारिभिर्यत् तत् शरीरमाहारकम् । उक्तं च
" कज्जम्मि समुप्पण्णे, सुयकेवलिणा विसिट्टलद्धीए ।
जं एत्य आहरिज्जइ, भणंति आहारगं तंतु ॥१॥ छाया-कार्य समुत्पन्ने श्रुतकेवलिना विशिष्टलब्ध्या।
यदा आहियते भणन्ति आहारकं तत्तु ॥१॥ इति ।
आहारकशरीरकरणे चामूनि कारणानि भवन्ति । तदुक्तम्
"पाणिदयरिद्धिदरिसण छउमत्थोवग्गहण हेउं वा ।
संसयवोच्छेयत्थं, गमणं जिणपायमूलम्मि ॥१॥" छाया-प्राणिदयद्धि दर्शनार्थम् छद्मस्थोक्ग्रहण हेतोर्वा ।
संशयव्युच्छेदार्थ वा गमनं जिनपादमूले ॥१॥ इति । इदं च कार्यसमाप्तौ पुनर्मुच्यते याचितोपकरणवत् । एतच्चाहारकं लोके कदाचित् सर्वथाऽपि न भवति । तस्य विरहस्तु जघन्यत एक समयम् उत्कर्षतः कार्थकी उत्पत्तिके समय तीर्थङ्कर आदिके समीप जानेके लिये निर्मित किया जाता है, यह आहारक शरीर है । कहा भी है-" कज्जम्मि समुप्पण्णे" इस गाथाका अर्थ पूर्वोक्त जैसाही है। आहारक शरीरके करनेमें ये चार कारण हैं—“ पाणिदयरिद्धिदरिसण" इत्यादि । प्राणियोंके ऊपर दयाके निमित्त ऋद्धि दर्शनके लिये छद्मस्थोंके ऊपर अनुग्रह करने के लिये ३ संशय निराकरण करने के लिये ४ भगवान्के समीप जाते हैं। इससे आहारक शरीरका निर्माण होताहै, जब ये पूर्वोक्त कार्य समाप्त हो जाते हैं, तब यह आहारक शरीर जिसके शरीरमेंसे प्रकट होता है, उसीमें समा जाता है, यह आहारक शरीर लोकमें કરવામાં આવે છે તે શરીરને આહારક શરીર કહે છે. કહ્યું પણ છે કે " कज्जम्मि समुष्पण्णे " त्याहि या यानी म ५७सा प्रमाणे १ छ. भाडा२४ शरीर वाम ! या२ ४२। छे. " पाणिदय. रिद्धिदरिसणं " त्याह-प्राणीमा ५२ या ४२वाने निभित्ते, ऋद्धि દર્શનને માટે, છઘ પર અનુગ્ર કરવાને માટે, અને શંકા નિવારણ કરવા ભગવાનની પાસે જવાને માટે તેઓ આહારક શરીરનું નિર્માણ કરે છે. જ્યારે તેમનું તે કાર્ય સિદ્ધ થઈ જાય છે ત્યારે તે આહારક શરીર જેના શરીરમાંથી પ્રકટ થયું હોય છે તેના જ શરીરમાં સમાઈ જાય છે. કયારેક તે લેકમાં
श्री. स्थानांग सूत्र :03
