________________
सुधा टीका स्था०४३०४ सू०३९ सनत्कुमारादीनां विमाननिरूपणम् ४६९ तेषु सौधर्मादि सहस्रारपर्यन्तेषु द्वयोर्द्वयोः कल्पयोः विमानानि तुल्यवर्णानि भवन्ति, ततःपरं-सहस्रारदेवलोकात्परतः स्थितेषु देवलोकेषु विमानानि पुण्ड रीकाणि श्वेतवर्णानि भवन्तीति । ___ अयं भावः-सौधर्मेशानयोः कल्पयोः विमानानि पञ्चवर्णानि काल-नीललोहित-हारिद्र-(पीत) शुक्लवर्ण युक्तानि भवन्ति, सनत्कुमारमाहेन्द्रयोः कल्पयोविमानानि चतुर्वर्णानि नीलादि चतुर्वर्णयुक्तानि भवन्ति, ब्रह्मलान्तकयोः विमानानि त्रिवर्णानि लौहित्यादित्रिवर्णयुक्तानि भवन्ति, शुक्रसहस्त्रारयोः विमानानि द्विवर्णानि हारिद्र-शुक्लवर्णयुक्तानि भवन्ति, आनत-माणतारणाच्युतेषु विमानानि श्वेतवर्णानि भवन्तीति ।
" महासुक्क पहस्सारेसु णं " इत्यादि-स्पष्टम् , नवर-भवधारणीयानिभवे धार्यन्त इति भवधारणीयानि, यद्वा-भवं धारयन्तीति भवधारणीयानि जन्मत आरभ्य मरणपर्यन्तं शरीराणि तिष्ठन्ति, तानि कियत्परिमाणानि ? इति प्रदर्शयति- उक्कोसेणं' इत्यादि-उत्कर्षेण चतस्रः रत्नयः-चतुर्हस्त-प्रमाणानि । यद्यपि रनिर्बद्धमुष्टिको हस्तोऽन्यत्र, अत्र रनिस्तु प्रसारितागुलिको हस्त उच्यते, पांचो ही वर्गों वाले विमान हैं । सनत्कुमार और माहेन्द्र इन दो देवलोको में चार वर्णों वाले विमान हैं । ब्रह्म और लान्तक में तीन वर्णो. वाले विमान हैं। शुक्र और सहस्रार में दो वर्णों वाले विमान हैं। आनत, प्राणत, आरण और अच्युत इन कल्पों में केवल श्वेत वर्णवाले विमान हैं।
" महासुक्कसहस्सारेसु णं " इत्यादि--महाशुक्र और सहस्रार इन दो कल्पों में देवोंके भवधारणीय शरीर उकृष्ट से चार रस्निप्रमाण ऊंचाईवाले कहे गये हैं । जो शरीर जन्म से लेकर मरण पर्यन्त रहता है, वह भवधारणीय शरीरहै । इनके शरीरकी ऊंचाई का प्रमाण चार रनि-चार हाथ हैं । यद्यपि बद्ध मुष्टिवाले हाथ को अन्यत्र एक रत्नि
આ ગાથાને અર્થે નીચે પ્રમાણે છેસૌધર્મ અને ઈશાન દેવલોકમાં પાચે વણનાં વિમાને છે. સનકુમાર અને મહેન્દ્ર કપમાં ચાર વર્ણવાળાં વિમાનો છે બ્રહ્મલેક અને લાન્તકમાં ત્રણ વર્ણોવાળાં વિમાને છે. શુક્ર અને સહસ્ત્રારમાં બે વર્સોવાળાં વિમાને છે. આનત, પ્રાકૃત, આરણ અને અસ્પત આ કપમાં કેવળ શુકલ વર્ણવાળા વિમાને છે.
"महासक सहस्सारेसु णं " त्याह-माशु अने सबार पाना દેવો ભવધારણીય શરીર અધિકમાં અધિક ચાર રનિપ્રમાણ ઊંચાઈવાળું હોય છે. જે શરીર જન્મથી લઈને મરણ પર્યન્ત રહે છે, તે શરીરને ભવધારણીય શરીર કહે છે ચાર રનિપ્રમાણ ઊંચાઈ એટલે ચાર હાથની ઊંચાઈ સમજવી. જો કે કેટલાક શાસ્ત્રોમાં મુઠ્ઠી વાળેલા હાથ જેટલા પ્રમાણને એક
श्री. स्थानांग सूत्र :03
